Tại Việt Nam, doanh nghiệp chế xuất (DNCX) là một trong những mô hình được nhiều nhà đầu tư quan tâm nhờ những ưu đãi đặc biệt về thuế, chính sách và môi trường sản xuất tập trung. Tuy nhiên, để thành lập doanh nghiệp chế xuất, nhà đầu tư phải đáp ứng các điều kiện nghiêm ngặt và tuân thủ đầy đủ quy trình pháp luật. Trong bài viết này, Luật An Khang sẽ phân tích cụ thể về điều kiện và thủ tục thành lập doanh nghiệp chế xuất theo quy định hiện hành.
Doanh nghiệp chế xuất là gì?
Theo Điều 2 Nghị định 35/2022/NĐ-CP, doanh nghiệp chế xuất là loại hình doanh nghiệp hoạt động trong khu chế xuất, khu công nghiệp hoặc khu kinh tế, với mục tiêu chính là:
- Sản xuất hàng hóa phục vụ xuất khẩu.
- Cung cấp dịch vụ hỗ trợ cho hoạt động sản xuất hàng xuất khẩu.
- Thực hiện các hoạt động liên quan trực tiếp đến xuất khẩu.
Các doanh nghiệp này thường được bố trí trong phân khu riêng biệt, có hệ thống giám sát an ninh và kiểm soát hải quan nghiêm ngặt. Đây là cơ chế đặc thù nhằm quản lý hàng hóa xuất nhập khẩu, đồng thời giúp doanh nghiệp được hưởng ưu đãi về thuế xuất khẩu, nhập khẩu và thuế giá trị gia tăng.
Xem thêm: Hồ sơ thành lập doanh nghiệp
Điều kiện thành lập doanh nghiệp chế xuất
Để được công nhận là doanh nghiệp chế xuất và hưởng chính sách ưu đãi, nhà đầu tư phải đáp ứng các điều kiện nêu tại Nghị định 35/2022/NĐ-CP và Nghị định 18/2021/NĐ-CP.
2.1. Điều kiện hạ tầng
- Doanh nghiệp chế xuất hoặc khu chế xuất phải được bao quanh bằng tường rào kiên cố, có cổng/cửa ra vào riêng biệt để tách biệt với khu vực bên ngoài.
- Toàn bộ hàng hóa xuất nhập khẩu chỉ được lưu thông qua cổng kiểm soát này.
2.2. Điều kiện giám sát hải quan
Doanh nghiệp phải bảo đảm các điều kiện để cơ quan hải quan và cơ quan chức năng thực hiện kiểm tra, giám sát, kiểm soát theo cơ chế của khu phi thuế quan.
2.3. Xác nhận từ cơ quan hải quan
Để được hưởng ưu đãi thuế, doanh nghiệp chế xuất phải được cơ quan hải quan có thẩm quyền xác nhận đã đáp ứng đầy đủ yêu cầu về quản lý, giám sát trước khi đi vào hoạt động.
Để được áp dụng các ưu đãi đầu tư và chính sách thuế như khu phi thuế quan, doanh nghiệp chế xuất bắt buộc phải được cơ quan hải quan có thẩm quyền xác nhận về việc đã đáp ứng đầy đủ yêu cầu kiểm tra, giám sát. Các điều kiện cụ thể được quy định tại Điều 28a Nghị định 18/2021/NĐ-CP, bao gồm:
- Doanh nghiệp phải có hàng rào kiên cố tách biệt hoàn toàn với khu vực bên ngoài, cùng với cổng/cửa kiểm soát riêng, bảo đảm việc đưa hàng hóa ra vào chỉ qua cổng này.
- Trang bị hệ thống camera giám sát hoạt động 24/24, bao phủ các khu vực cổng ra vào và nơi lưu giữ hàng hóa; dữ liệu phải kết nối trực tuyến với cơ quan hải quan và được lưu trữ tối thiểu 12 tháng tại doanh nghiệp.
- Sử dụng phần mềm quản lý hàng hóa nhập khẩu miễn thuế, có chức năng theo dõi và báo cáo tình hình nhập – xuất – tồn hàng hóa theo đúng quy định của pháp luật hải quan.
Xem thêm: Chi phí thành lập doanh nghiệp
Thủ tục thành lập doanh nghiệp chế xuất
Theo Điều 26 Nghị định 35/2022/NĐ-CP, thủ tục thành lập doanh nghiệp chế xuất được chia thành ba trường hợp:
3.1. Thành lập DNCX đồng thời với thủ tục cấp Giấy chứng nhận đăng ký đầu tư (GCNĐKĐT)
Hồ sơ bao gồm:
- Bản cam kết đáp ứng điều kiện giám sát hải quan.
- Hồ sơ đề nghị cấp GCNĐKĐT theo Luật Đầu tư.
Trình tự:
- Nộp hồ sơ tại Sở Kế hoạch và Đầu tư.
- Trong 35 ngày kể từ ngày nhận đủ hồ sơ, cơ quan này phải thông báo kết quả.
- Nếu hồ sơ hợp lệ, mục tiêu thành lập DNCX sẽ được ghi ngay trong GCNĐKĐT.
3.2. Thành lập DNCX không đồng thời với thủ tục cấp GCNĐKĐT
Hồ sơ cần có:
- Các tài liệu về dự án đầu tư theo quy định.
- Bản cam kết đáp ứng điều kiện giám sát hải quan.
Trình tự:
- Sở Kế hoạch và Đầu tư thông báo kết quả trong vòng 35 ngày.
- Trong 03 ngày làm việc kể từ ngày nhận đủ hồ sơ hợp lệ, cơ quan đăng ký đầu tư cấp Giấy xác nhận đăng ký doanh nghiệp chế xuất.
Xem thêm: Thủ tục – điều kiện thành lập doanh nghiệp chế xuất
3.3. Trường hợp dự án không thuộc diện chấp thuận chủ trương đầu tư
Hồ sơ gồm:
- Bản cam kết về điều kiện giám sát hải quan.
- Hồ sơ đề nghị chấp thuận chủ trương đầu tư.
Trình tự: Sau khi có văn bản chấp thuận chủ trương, trong 03 ngày làm việc, Sở Kế hoạch và Đầu tư cấp Giấy xác nhận đăng ký doanh nghiệp chế xuất hoặc ghi nhận mục tiêu chế xuất ngay trong GCNĐKĐT.
Thẩm quyền cấp Giấy chứng nhận đăng ký đầu tư
Theo Điều 39 Luật Đầu tư 2020 sửa đổi bổ sung 2022, thẩm quyền cấp giấy chứng nhận đăng ký đầu tư đối với doanh nghiệp chế xuất được phân định như sau:
- Tại khu công nghiệp, khu chế xuất, khu công nghệ cao: Ban Quản lý khu công nghiệp/khu chế xuất là cơ quan có thẩm quyền cấp, điều chỉnh, thu hồi giấy chứng nhận.
- Ngoài khu công nghiệp, khu chế xuất: Cơ quan đăng ký kinh doanh cấp tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương thực hiện cấp, điều chỉnh, thu hồi giấy chứng nhận.
Như vậy, việc thành lập doanh nghiệp chế xuất mang lại nhiều lợi thế về thuế và chính sách đầu tư, song cũng đi kèm với các điều kiện pháp lý và kỹ thuật nghiêm ngặt. Nhà đầu tư cần lưu ý:
- Đảm bảo hạ tầng cách ly và giám sát hải quan ngay từ đầu.
Xác định rõ trường hợp thủ tục để chuẩn bị hồ sơ phù hợp. - Tuân thủ thời hạn và quy trình pháp luật để được cấp giấy phép đúng tiến độ.
Với đội ngũ luật sư và chuyên viên giàu kinh nghiệm, Luật An Khang sẵn sàng hỗ trợ nhà đầu tư tư vấn, soạn hồ sơ và đại diện thực hiện thủ tục thành lập doanh nghiệp chế xuất nhanh chóng, đúng quy định, giúp khách hàng tiết kiệm thời gian và hạn chế rủi ro pháp lý.
