Mã ngành nghề kinh doanh là một trong những thông tin bắt buộc khi thành lập doanh nghiệp, bổ sung hoặc thay đổi ngành nghề hoạt động. Hệ thống mã ngành được xây dựng nhằm tiêu chuẩn hóa, phân loại và thống nhất cách ghi nhận lĩnh vực kinh doanh của các doanh nghiệp trong toàn quốc. Việc lựa chọn đúng mã ngành không chỉ giúp doanh nghiệp hoàn thiện hồ sơ đăng ký nhanh chóng, mà còn hỗ trợ cơ quan quản lý dễ dàng theo dõi, thống kê và ban hành chính sách phù hợp cho từng lĩnh vực. Trong bài viết này, Luật An Khang sẽ hướng dẫn chi tiết về khái niệm, cấu trúc, quy định pháp lý và thủ tục liên quan đến mã ngành nghề kinh doanh để Quý doanh nghiệp dễ dàng áp dụng trong thực tiễn.
1. Mã ngành nghề kinh doanh là gì?
Mã ngành nghề kinh doanh là hệ thống mã hóa và phân loại các lĩnh vực hoạt động kinh tế nhằm tiêu chuẩn hóa và đồng bộ thông tin giữa doanh nghiệp và cơ quan quản lý nhà nước. Nhờ hệ thống này, việc quản lý, thống kê, phân tích và ban hành chính sách kinh tế cho từng lĩnh vực trở nên khoa học, chính xác hơn.
Đối với doanh nghiệp, việc lựa chọn và đăng ký mã ngành phù hợp là bước bắt buộc khi thành lập công ty, thực hiện báo cáo thuế, cũng như khi tham gia các hoạt động thương mại, hợp tác trong và ngoài nước.
2. Cấu trúc Hệ thống ngành kinh tế Việt Nam
Hệ thống mã ngành nghề kinh tế Việt Nam được chia thành 5 cấp từ tổng quát đến chi tiết:
- Cấp 1: 21 ngành, ký hiệu từ chữ A đến U.
- Cấp 2: 88 ngành, ký hiệu bằng 2 chữ số.
- Cấp 3: 242 ngành, ký hiệu bằng 3 chữ số.
- Cấp 4: 486 ngành, ký hiệu bằng 4 chữ số.
- Cấp 5: 734 ngành, ký hiệu bằng 5 chữ số.
Cấp độ càng cao thì mức độ mô tả càng chi tiết, phản ánh cụ thể hoạt động kinh tế mà doanh nghiệp thực hiện.
3. Hướng dẫn tra cứu mã ngành nghề kinh doanh
3. 1 Nơi tra cứu mã ngành nghề kinh doanh
Hiện nay, doanh nghiệp có thể tra cứu mã ngành nghề tại các nguồn chính thống:
- Cổng thông tin quốc gia về đăng ký doanh nghiệp: https://dangkykinhdoanh.gov.vn.com
- Hệ thống ngành kinh tế Việt Nam (phiên bản 2018, cập nhật theo Luật Đầu tư 2020).
- Văn bản pháp luật liên quan, như Luật Đầu tư, Luật Doanh nghiệp, Thông tư 01/2021/TT-BKHĐT.
3.2 Các bước tra cứu mã ngành nghề kinh doanh
Bước 1: Xác định ngành nghề dự kiến đăng ký
- Viết ra tên hoặc mô tả chi tiết ngành nghề mà doanh nghiệp muốn kinh doanh.
- Xác định lĩnh vực chính (ví dụ: thương mại, sản xuất, dịch vụ, vận tải…).
Bước 2: Tìm kiếm trong Hệ thống ngành kinh tế Việt Nam
- Truy cập https://dangkykinhdoanh.gov.vn.com.
- Vào mục Tra cứu thông tin → Mã ngành kinh tế.
- Nhập từ khóa liên quan đến ngành nghề (ví dụ: “bán buôn vật liệu xây dựng”, “dịch vụ logistics”…).
Bước 3: Chọn mã ngành phù hợp
- Ưu tiên mã ngành cấp 4 (bắt buộc khi đăng ký doanh nghiệp).
- Nếu muốn mô tả chi tiết hơn, có thể ghi rõ mã ngành cấp 5 dưới phần mô tả ngành nghề chi tiết.
Bước 4: Kiểm tra điều kiện kinh doanh (nếu có)
- Nếu ngành nghề thuộc danh mục kinh doanh có điều kiện, cần tra cứu thêm các văn bản pháp luật chuyên ngành để biết yêu cầu về vốn pháp định, chứng chỉ, giấy phép con…
4. Quy định khi đăng ký ngành nghề kinh doanh
Theo Điều 7 Luật Doanh nghiệp 2020, doanh nghiệp có quyền tự do kinh doanh những ngành nghề mà pháp luật không cấm. Khi đăng ký:
- Bắt buộc lựa chọn mã ngành cấp 4 theo Hệ thống ngành kinh tế Việt Nam.
- Có thể bổ sung mã ngành cấp 5 để mô tả chi tiết hơn nếu cần.
- Nếu ngành nghề thực tế chi tiết hơn so với cấp 4, doanh nghiệp ghi rõ nội dung này trong phần mô tả, miễn là vẫn phù hợp với mã ngành đã chọn.
Lưu ý:
- Doanh nghiệp thành lập trước 20/08/2018 không bắt buộc cập nhật hệ thống mới, trừ khi thay đổi, bổ sung ngành nghề hoặc đổi Giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp.
- Doanh nghiệp thành lập từ 20/08/2018 trở đi bắt buộc đăng ký theo Hệ thống ngành kinh tế Việt Nam 2018.
5. Thủ tục bổ sung hoặc thay đổi mã ngành nghề kinh doanh
Khi có thay đổi hoặc muốn bổ sung ngành nghề, doanh nghiệp thực hiện theo quy trình:
Bước 1: Chuẩn bị hồ sơ
- Thông báo thay đổi ngành nghề kinh doanh (Thông tư 68/2025/TT-BTC).
- Quyết định và biên bản họp:
- Công ty TNHH 1 TV: Quyết định của chủ sở hữu.
- Công ty TNHH 2 TV trở lên, công ty hợp danh: Quyết định và biên bản họp của Hội đồng thành viên.
- Công ty cổ phần: Quyết định và biên bản họp của Đại hội đồng cổ đông.
- Văn bản ủy quyền (nếu người đại diện pháp luật không trực tiếp nộp).
Bước 2: Nộp hồ sơ
- Trực tiếp tại Cơ quan Đăng ký kinh doanh – Sở Tài Chính nơi doanh nghiệp đặt trụ sở.
- Hoặc nộp trực tuyến qua Cổng thông tin quốc gia bằng tài khoản đăng ký hoặc chữ ký số.
Bước 3: Thời hạn xử lý
- Trong vòng 03 ngày làm việc kể từ khi nhận đủ hồ sơ hợp lệ.
Bước 4: Cập nhật thông tin
- Cơ quan đăng ký kinh doanh sẽ cập nhật vào Cơ sở dữ liệu quốc gia và gửi thông tin cho Tổng cục Thống kê.
Xem thêm: Hồ sơ bổ sung ngành nghề kinh doanh bao gồm những loại giấy tờ gì?
Các trường hợp đăng ký mã ngành nghề kinh doanh
- Ngành nghề không có điều kiện: Đăng ký theo mã ngành tương ứng trong Hệ thống ngành kinh tế Việt Nam.
- Ngành nghề có điều kiện: Phải đáp ứng điều kiện pháp luật quy định và ghi mã ngành theo văn bản chuyên ngành.
- Ngành nghề không có trong hệ thống nhưng có trong văn bản pháp luật khác: Đăng ký theo quy định của văn bản đó.
- Ngành nghề chưa có trong hệ thống và chưa được quy định ở văn bản khác: Nếu không bị cấm, doanh nghiệp vẫn có thể đăng ký, cơ quan đăng ký sẽ xem xét bổ sung ngành mới.
Như vậy, mã ngành nghề kinh doanh không chỉ là yêu cầu thủ tục khi đăng ký doanh nghiệp mà còn là yếu tố pháp lý quan trọng, ảnh hưởng trực tiếp đến tính hợp pháp và phạm vi hoạt động của doanh nghiệp. Việc tra cứu và đăng ký đúng mã ngành sẽ giúp doanh nghiệp tránh rủi ro bị trả lại hồ sơ, đảm bảo hoạt động đúng quy định và thuận lợi trong giao dịch, hợp tác. Nếu Quý doanh nghiệp cần hỗ trợ lựa chọn, tra cứu hoặc bổ sung mã ngành nghề kinh doanh, hãy liên hệ ngay với Luật An Khang. Chúng tôi cam kết cung cấp dịch vụ pháp lý nhanh chóng, chính xác và tận tâm, giúp Quý doanh nghiệp tiết kiệm thời gian, chi phí và đảm bảo tuân thủ pháp luật.
