Cách tính thuế thu nhập doanh nghiệp theo từng ngành nghề theo Luật 2025: Hướng dẫn chi tiết & Bí quyết tối ưu thuế

Thuế thu nhập doanh nghiệp (TNDN) là nghĩa vụ tài chính quan trọng, là thước đo sự đóng góp của doanh nghiệp vào ngân sách quốc gia. Tuy nhiên, việc áp dụng đồng nhất một công thức tính thuế cho mọi lĩnh vực là điều không thể. Nền kinh tế đa dạng đòi hỏi các chính sách thuế linh hoạt, phù hợp với từng đặc thù ngành nghề. Với sự ra đời của Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp 2025 (Luật số 67/2025/QH15), có hiệu lực từ ngày 01 tháng 10 năm 2025, những quy định về cách tính thuế thu nhập doanh nghiệp theo từng ngành nghề đã được cập nhật và điều chỉnh một cách toàn diện, nhằm thúc đẩy các lĩnh vực mũi nhọn và hỗ trợ các doanh nghiệp nhỏ.

Hiểu rõ những thay đổi này không chỉ giúp doanh nghiệp tuân thủ pháp luật mà còn là chìa khóa để xây dựng chiến lược tài chính thông minh, tận dụng tối đa các chính sách ưu đãi thuế TNDN và nâng cao năng lực cạnh tranh. Bài viết này, được biên soạn dựa trên các nội dung cốt lõi của Luật 2025, sẽ cung cấp một cẩm nang chi tiết. Chúng tôi sẽ đi sâu vào cách tính thuế thu nhập doanh nghiệp theo từng ngành nghề cụ thể, phân tích các mức thuế suất, chính sách ưu đãi và những bí quyết để doanh nghiệp tối ưu hóa nghĩa vụ thuế một cách hợp pháp.

Tổng quan về Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp mới nhất và công thức tính thuế cơ bản

Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp 2025 là văn bản pháp lý quan trọng nhất hiện nay, thay thế cho các luật TNDN trước đây. Luật mới này xác định rõ các yếu tố cốt lõi của thuế TNDN, từ người nộp thuế, thu nhập chịu thuế, đến căn cứ và phương pháp tính thuế.

 Người nộp thuế TNDN theo Luật mới nhất.

Theo Điều 2 của Luật, người nộp thuế TNDN là các tổ chức hoạt động sản xuất, kinh doanh hàng hóa, dịch vụ có phát sinh thu nhập chịu thuế, bao gồm:

• Doanh nghiệp được thành lập theo pháp luật Việt Nam, không phân biệt hình thức sở hữu.
• Doanh nghiệp nước ngoài có hoặc không có cơ sở thường trú tại Việt Nam nhưng có thu nhập phát sinh tại Việt Nam (đặc biệt là các doanh nghiệp kinh doanh thương mại điện tử, nền tảng số).
• Hợp tác xã, đơn vị sự nghiệp, và các tổ chức khác.

Quy định này nhấn mạnh trách nhiệm nộp thuế của các doanh nghiệp nước ngoài hoạt động trên không gian số tại Việt Nam, đảm bảo sự công bằng và bình đẳng trong môi trường kinh doanh.

Công thức chung để tính thuế TNDN

Căn cứ tính thuế là thu nhập tính thuế và thuế suất thuế TNDN. Công thức cơ bản được quy định tại Điều 7 như sau:

Thuế TNDN phải nộp = Thu nhập tính thuế x Thuế suất thuế TNDN

Trong đó, các yếu tố được xác định:

• Thu nhập tính thuế = (Doanh thu tính thuế – Chi phí được trừ) + Thu nhập khác – Thu nhập được miễn thuế + Các khoản lỗ được kết chuyển.
• Doanh thu tính thuế TNDN là toàn bộ tiền bán hàng, cung cấp dịch vụ trong kỳ tính thuế.
• Chi phí được trừ là các khoản chi phí thực tế phát sinh liên quan đến hoạt động sản xuất, kinh doanh và có đủ hóa đơn, chứng từ hợp pháp.
• Thu nhập khác là các khoản thu nhập ngoài hoạt động chính như thu nhập từ chuyển nhượng vốn, lãi tiền gửi, v.v.

Cách tính thuế TNDN theo từng ngành nghề và các chính sách ưu đãi đặc thù

Điểm nổi bật của Luật 2025 là sự đa dạng trong các mức thuế suất và chính sách ưu đãi, tạo ra sự khác biệt rõ rệt trong cách tính thuế thu nhập doanh nghiệp theo từng ngành nghề.

Thuế suất phổ thông và ưu đãi cho doanh nghiệp nhỏ

• Thuế suất phổ thông: Mức thuế suất thuế TNDN chung là 20%, áp dụng cho phần lớn các doanh nghiệp tại Việt Nam.
• Ưu đãi cho doanh nghiệp nhỏ: Nhằm hỗ trợ và khuyến khích doanh nghiệp nhỏ, Luật 2025 quy định mức thuế suất ưu đãi như sau:
  • 15% cho doanh nghiệp có tổng doanh thu năm không quá 3 tỷ đồng.
  • 17% cho doanh nghiệp có tổng doanh thu năm từ trên 3 tỷ đồng đến không quá 50 tỷ đồng.

Ưu đãi thuế cho các ngành nghề đặc thù

Luật 2025 hướng đến việc khuyến khích đầu tư vào các ngành nghề trọng điểm, mũi nhọn của nền kinh tế.

• Ngành nghề công nghệ cao và sản xuất công nghiệp hỗ trợ: Thu nhập từ dự án đầu tư mới trong các lĩnh vực này, bao gồm sản xuất phần mềm, sản xuất chip bán dẫn, sản phẩm công nghiệp hỗ trợ công nghệ cao, được áp dụng thuế suất 10% trong 15 năm. Đây là một chính sách mạnh mẽ để thúc đẩy đổi mới và phát triển công nghiệp.
• Ngành nông nghiệp, lâm nghiệp, thủy sản: Thu nhập từ các hoạt động này được hưởng mức thuế suất ưu đãi, như 10% cho hoạt động trồng trọt, chăn nuôi, nuôi trồng thủy sản. Thu nhập từ chế biến nông, lâm, thủy sản không thuộc địa bàn ưu đãi có mức thuế suất 15%.
• Ngành giáo dục, y tế, văn hóa: Thu nhập từ các hoạt động xã hội hóa trong các lĩnh vực này được áp dụng thuế suất 10%.
• Ngành năng lượng tái tạo, bảo vệ môi trường: Thu nhập từ các dự án đầu tư mới trong lĩnh vực này cũng được hưởng thuế suất 10% trong 15 năm, thể hiện cam kết của Việt Nam đối với phát triển bền vững và chống biến đổi khí hậu.

Ưu đãi thuế theo địa bàn

Bên cạnh ngành nghề, địa bàn hoạt động cũng là yếu tố quan trọng quyết định cách tính thuế thu nhập doanh nghiệp theo từng ngành nghề.

• Thuế suất 10% trong 15 năm: Áp dụng cho các dự án đầu tư mới tại địa bàn có điều kiện kinh tế – xã hội đặc biệt khó khăn, khu kinh tế, khu công nghệ cao, khu nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao, khu công nghệ số tập trung.
• Thuế suất 17% trong 10 năm: Áp dụng cho các dự án đầu tư mới tại địa bàn có điều kiện kinh tế – xã hội khó khăn.

Miễn thuế, giảm thuế TNDN

Ngoài mức thuế suất ưu đãi, Luật 2025 còn quy định chính sách miễn, giảm thuế để hỗ trợ doanh nghiệp.

• Miễn thuế 4 năm và giảm 50% số thuế phải nộp trong 9 năm tiếp theo: Áp dụng cho thu nhập từ dự án đầu tư mới được hưởng thuế suất 10%.
• Miễn thuế 2 năm và giảm 50% số thuế phải nộp trong 4 năm tiếp theo: Áp dụng cho thu nhập từ dự án đầu tư mới được hưởng thuế suất 17%.

Những lưu ý quan trọng – bí quyết tối ưu thuế

Để áp dụng hiệu quả cách tính thuế thu nhập doanh nghiệp theo từng ngành nghề và tận dụng các chính sách ưu đãi, doanh nghiệp cần lưu ý những điều sau:

• Hạch toán riêng biệt: Đây là điều kiện bắt buộc để được hưởng ưu đãi thuế. Doanh nghiệp phải hạch toán riêng thu nhập từ hoạt động được ưu đãi và thu nhập từ hoạt động không được ưu đãi. Trường hợp không hạch toán riêng được, thu nhập được ưu đãi sẽ được phân bổ theo tỷ lệ doanh thu hoặc chi phí của hoạt động đó trên tổng doanh thu/chi phí.
• Điều kiện áp dụng chung: Ưu đãi thuế chỉ áp dụng cho doanh nghiệp tuân thủ chế độ kế toán, hóa đơn, chứng từ và nộp thuế theo phương pháp kê khai.
• Các khoản thu nhập không được hưởng ưu đãi: Doanh nghiệp cần phân biệt rõ, các mức thuế suất ưu đãi và chính sách miễn giảm không áp dụng đối với một số thu nhập đặc thù như thu nhập từ chuyển nhượng vốn, chuyển nhượng bất động sản, hay các ngành nghề chịu thuế tiêu thụ đặc biệt.

Kết luận

Với sự ra đời của Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp 2025, việc nắm vững cách tính thuế thu nhập doanh nghiệp theo từng ngành nghề trở nên cần thiết hơn bao giờ hết. Các quy định mới không chỉ thay đổi cách tính toán mà còn mở ra nhiều cơ hội để doanh nghiệp tối ưu hóa chi phí một cách hợp pháp thông qua các chính sách ưu đãi thuế TNDN đặc thù. Việc này không chỉ giúp doanh nghiệp tuân thủ đúng pháp luật mà còn là chìa khóa để nâng cao hiệu quả hoạt động, tạo nền tảng vững chắc cho sự phát triển bền vững.

Nếu doanh nghiệp của bạn đang gặp khó khăn trong việc tính thuế thu nhập doanh nghiệp hoặc muốn có một chiến lược tối ưu thuế hiệu quả, hãy nhấc máy gọi ngay tới đường dây nóng tư vấn 0936 149 833 của Luật và Kế toán An Khang để được tư vấn và hỗ trợ chuyên nghiệp. Đội ngũ chuyên gia của chúng tôi luôn sẵn sàng đồng hành cùng doanh nghiệp, đảm bảo mọi thủ tục kế toán, thuế được thực hiện một cách chính xác, hiệu quả và tuân thủ các quy định mới nhất.