Mặc dù, chuyển giá là một khái niệm quen thuộc trong kinh doanh quốc tế. Nhưng những rủi ro của việc chuyển giá thì không phải doanh nghiệp nào cũng biết. Thậm chí, nó còn trở thành vấn đề nan giải cho cả doanh nghiệp và cơ quan thuế.
Vậy những rủi ro chuyển giá là gì? Nó ảnh hưởng như thế nào đến doanh nghiệp. Cùng công ty Luật và Kế toán An Khang tìm hiểu trong nội dung bài viết ngắn dưới đây.
Giới thiệu về chuyển giá
Chuyển giá là việc tập đoàn, doanh nghiệp cùng một lĩnh vực kinh doanh thiết lập giá giao dịch. Cho hàng hóa, dịch vụ, tài sản hay các khoản vay giữa các đơn vị thuộc.
Mục đích chính của việc chuyển giá là tối ưu hóa lợi nhuận, điều tiết dòng tiền. Cũng như phân bổ chi phí và tránh những rủi ro. Các hình thức chuyển giá thường gặp sẽ thông qua giá mua bán nội bộ. Hoặc qua các khoản chi phí không chính thức hay các khoản cho vay không lãi suất.
Xem thêm: Chuyển giá: Hiểu rõ bản chất, phương pháp và ứng dụng để tối ưu lợi ích thuế
Các loại rủi ro của việc chuyển giá Doanh nghiệp nên biết
Rủi ro về thuế
Chuyển giá là hành vi thao túng giá giao dịch giữa các công ty cùng tập đoàn nhằm mục đích giảm nghĩa vụ thuế. Những rủi ro của việc chuyển giá có thể dẫn đến những thất thoát, mất uy tín cho doanh nghiệp. Cụ thể:
- Thất thu thuế thu nhập doanh nghiệp: Khi doanh nghiệp chuyển giá sang các nước có mức thuế thu nhập doanh nghiệp thấp hơn. Sẽ dẫn đến việc thất thu thuế thu nhập doanh nghiệp cho ngân sách nhà nước.
- Thất thu thuế giá trị gia tăng: Đây là một trong những rủi ro của việc chuyển giá. Có nghĩa là khi doanh nghiệp chuyển giá thấp cho hàng hóa xuất khẩu và cao cho hàng hóa nhập khẩu thì rất có thể dẫn đến việc thất thu thuế giá trị gia tăng.
- Thất thu thuế xuất nhập khẩu: Nếu như doanh nghiệp khai man giá trị hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu. Sẽ dẫn đến việc thất thu thuế xuất nhập khẩu, đây cũng là một trong những rủi ro của việc chuyển giá, ảnh hưởng trực tiếp đến thuế.
- Bị phạt tiền và truy thu thuế: Nếu cơ quan thuế phát hiện doanh nghiệp chuyển giá, doanh nghiệp sẽ bị phạt tiền và truy thu số thuế đã trốn nợ.
- Doanh nghiệp bị điều chỉnh thuế: Cơ quan thuế có thể điều chỉnh giá chuyển giao dịch giữa các công ty cùng tập đoàn cho phù hợp với giá thị trường. Dẫn đến việc doanh nghiệp phải nộp thêm thuế.
Cập nhật các quy định mới nhất về chống chuyển giá Doanh nghiệp cần biết
Hiện nay, Việt Nam đã ban hành nhiều quy định để chống chuyển giá, bao gồm:
- Luật Quản lý thuế 2020: Luật này quy định các nguyên tắc chung về chống chuyển giá, cũng như các biện pháp chống chuyển giá cụ thể.
- Nghị định 105/2021/NĐ-CP: Nghị định này quy định chi tiết về hồ sơ, thủ tục và nội dung hồ sơ giải trình về giá chuyển.
- Thông tư 04/2022/TT-BTC: Thông tư này hướng dẫn về việc xác định giá chuyển trong giao dịch giữa các công ty cùng tập đoàn.
Doanh nghiệp cần cập nhật thường xuyên các quy định mới nhất về chống chuyển giá để đảm bảo tuân thủ pháp luật và tránh rủi ro về thuế.
Xem thêm: Dịch vụ kế toán thuế trọn gói, uy tín, giá rẻ chỉ từ 500.000đ
Rủi ro pháp lý
Rủi ro pháp lý của chuyển giá phải nhắc đến:
Khi thực hiện hành vi chuyển giá vi phạm pháp luật, doanh nghiệp có thể phải đối mặt với nhiều rủi ro pháp lý nghiêm trọng, bao gồm:
- Doanh nghiệp có thể bị phạt tiền lên đến hàng tỷ đồng, đồng thời bị truy thu thuế, lãi phạt và các khoản phí liên quan.
- Thậm chí, trong trường hợp vi phạm nghiêm trọng, người đứng đầu doanh nghiệp hoặc cá nhân có liên quan có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội trốn thuế.
Các chế tài xử phạt – Hệ lụy từ những rủi ro của việc chuyển giá
Chế tài xử phạt đối với hành vi chuyển giá vi phạm pháp luật được quy định tại các văn bản pháp luật sau:
- Luật Quản lý thuế 2019: Theo quy định của Luật này, doanh nghiệp vi phạm hành vi chuyển giá có thể bị phạt tiền lên đến 2 tỷ đồng. Đồng thời bị truy thu thuế, lãi phạt và các khoản phí liên quan.
- Nghị định số 20/2017/NĐ-CP ngày 22/2/2017 quy định về giá chuyển nhượng trong giao dịch liên kết: Theo quy định của Nghị định này, doanh nghiệp vi phạm hành vi chuyển giá có thể bị phạt tiền lên đến 1 tỷ đồng. Đồng thời bị truy thu thuế, lãi phạt và các khoản phí liên quan.
- Bộ luật Hình sự 2018: Theo quy định của Bộ luật này, người đứng đầu doanh nghiệp hoặc cá nhân có liên quan có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội trốn thuế nếu vi phạm hành vi chuyển giá nghiêm trọng.
Rủi ro về danh tiếng
Mất uy tín với khách hàng, đối tác:
Khi doanh nghiệp bị phát hiện vi phạm hành vi chuyển giá, uy tín của doanh nghiệp sẽ bị ảnh hưởng nghiêm trọng. Khách hàng có thể mất niềm tin vào sản phẩm, dịch vụ của doanh nghiệp và chuyển sang sử dụng sản phẩm, dịch vụ của các doanh nghiệp khác. Các đối tác cũng có thể e ngại hợp tác với doanh nghiệp vì lo ngại về rủi ro pháp lý và rủi ro về danh tiếng.
Bị dư luận và truyền thông chỉ trích
Khi thông tin về việc doanh nghiệp vi phạm hành vi chuyển giá được công khai, dư luận và truyền thông có thể sẽ chỉ trích doanh nghiệp mạnh mẽ. Điều này có thể gây ảnh hưởng tiêu cực đến hình ảnh và thương hiệu của doanh nghiệp.
Ví dụ
- Starbucks: Năm 2012, Starbucks bị cáo buộc đã chuyển giá để trốn thuế tại Anh. Vụ việc này đã gây ra sự phẫn nộ của dư luận và khiến Starbucks phải chịu tổn thất về danh tiếng.
- Apple: Năm 2016, Apple bị Liên minh châu Âu phạt 13 tỷ euro vì vi phạm luật cạnh tranh liên quan đến việc chuyển giá. Vụ việc này đã làm ảnh hưởng đến hình ảnh của Apple và khiến công ty mất đi một số khách hàng.
Các loại rủi ro của việc chuyển giá khác
Ngoài ra, những rủi ro của việc chuyển giá trên. Khi doanh nghiệp thực hiện chuyển giá còn có thể phải đối mặt với một số rủi ro khác như:
Rủi ro về tỷ giá hối đoái
Tỷ giá hối đoái biến động có thể ảnh hưởng đến giá trị của các giao dịch liên kết được thực hiện bằng ngoại tệ. Ví dụ, nếu tỷ giá hối đoái của đồng tiền nước ngoài giảm sau khi doanh nghiệp đã thực hiện giao dịch liên kết, doanh nghiệp có thể phải chịu khoản lỗ do tỷ giá hối đoái.
Doanh nghiệp có thể sử dụng các công cụ phòng ngừa rủi ro như hợp đồng kỳ hạn ngoại hối hoặc quyền chọn ngoại hối để hạn chế rủi ro về tỷ giá hối đoái.
Rủi ro về biến động thị trường
Giá cả hàng hóa, dịch vụ có thể biến động do nhiều yếu tố như cung cầu, giá nguyên vật liệu, chính sách của chính phủ,… Biến động thị trường có thể ảnh hưởng đến giá trị của các giao dịch liên kết được thực hiện dựa trên giá thị trường.
Doanh nghiệp có thể sử dụng các phương pháp định giá như phương pháp so sánh giá không kiểm soát hoặc phương pháp giá chuyển nhượng được thỏa thuận trước để hạn chế rủi ro về biến động thị trường.
Biện pháp phòng ngừa và xử lý rủi ro chuyển giá
Doanh nghiệp có thể áp dụng nhiều biện pháp để phòng ngừa và xử lý rủi ro chuyển giá hiệu quả, bao gồm:
Xây dựng chính sách và quy trình quản lý chuyển giá chặt chẽ
Doanh nghiệp nên ban hành chính sách chuyển giá rõ ràng, cụ thể, phù hợp với đặc điểm kinh doanh của doanh nghiệp và tuân thủ các quy định của pháp luật.
Đồng thời, lập quy trình quản lý chuyển giá chi tiết, bao gồm các bước thực hiện, trách nhiệm của các bộ phận liên quan. Các biện pháp kiểm soát nội bộ và các thủ tục giải quyết tranh chấp. Đặc biệt, nên chỉ định một bộ phận hoặc cá nhân chịu trách nhiệm quản lý hoạt động chuyển giá của doanh nghiệp.
Tuân thủ nghiêm túc các quy định về chuyển giá
Nắm rõ các quy định của pháp luật về chuyển giá, bao gồm Luật Quản lý thuế, Nghị định số 20/2017/NĐ-CP ngày 22/2/2017 quy định về giá chuyển nhượng trong giao dịch liên kết, Thông tư số 66/2010/TT-BTC ngày 24/11/2010 hướng dẫn về việc xác định giá chuyển nhượng trong giao dịch liên kết,…
Bên cạnh đó, Doanh nghiệp cần áp dụng đúng các phương pháp định giá được quy định trong pháp luật. Đồng thời, lập và lưu giữ đầy đủ hồ sơ chứng từ liên quan đến hoạt động chuyển giá.
Thực hiện định giá trước (APA) với cơ quan thuế
APA là thỏa thuận trước về giá chuyển nhượng giữa doanh nghiệp và cơ quan thuế. Việc thực hiện APA giúp doanh nghiệp có được sự chắc chắn về giá chuyển nhượng trong giao dịch liên kết và giảm thiểu rủi ro tranh chấp với cơ quan thuế. Doanh nghiệp nên cân nhắc thực hiện APA nếu có nhiều giao dịch liên kết có giá trị lớn, phức tạp hoặc có rủi ro cao về tranh chấp với cơ quan thuế.
Tham khảo ý kiến của chuyên gia tư vấn thuế
Các chuyên gia tư vấn thuế có nhiều kinh nghiệm và kiến thức về lĩnh vực chuyển giá, có thể giúp doanh nghiệp xây dựng chính sách quản lý chuyển giá hiệu quả. Và tuân thủ đúng các quy định của pháp luật và thực hiện APA thành công.
Doanh nghiệp nên tham khảo ý kiến của chuyên gia tư vấn thuế khi thực hiện các giao dịch liên kết có giá trị lớn, phức tạp hoặc có rủi ro cao về tranh chấp với cơ quan thuế.
Thực hiện kiểm toán chuyển giá định kỳ
Kiểm toán chuyển giá định kỳ giúp doanh nghiệp đánh giá hiệu quả hoạt động quản lý chuyển giá, phát hiện và khắc phục các sai sót, vi phạm trong hoạt động chuyển giá. Từ đó giảm thiểu rủi ro tranh chấp với cơ quan thuế. Doanh nghiệp nên thực hiện kiểm toán chuyển giá định kỳ ít nhất 1 lần trong 3 năm.
Xây dựng mối quan hệ tốt với cơ quan thuế
Doanh nghiệp nên thường xuyên trao đổi, cung cấp thông tin cho cơ quan thuế về hoạt động chuyển giá của doanh nghiệp.
Ngoài ra, doanh nghiệp nên tham gia các hội nghị, tập huấn về lĩnh vực chuyển giá do cơ quan thuế tổ chức. Có thái độ hợp tác, cởi mở với cơ quan thuế khi giải quyết các vấn đề liên quan đến chuyển giá.
Việc áp dụng các biện pháp phòng ngừa và xử lý rủi ro chuyển giá hiệu quả sẽ giúp doanh nghiệp tuân thủ đúng các quy định của pháp luật. Từ đó, làm giảm đi những rủi ro của việc chuyển giá với cơ quan thuế và bảo vệ danh tiếng của doanh nghiệp.
Kết luận
Việc chuyển giá có thể sẽ mang lại cho doanh nghiệp những lợi ích tối đa như: Điều tiết dòng tiền, phân bổ chi phí. Để tránh rủi ro của việc chuyển giá như phạt thuế, thanh tra thuế, mất uy tín với các đối tác. Chính vì thế, Doanh nghiệp cần tuân thủ các quy định của pháp luật về chuyển giá. Đồng thời, lập báo cáo chuyển giá một cách minh bạch, chính xác.
Nếu Doanh nghiệp bạn đang gặp khó về kế toán thuế, có thể liên hệ đến hotline 076.9063 686 để nhận hỗ trợ, tư vấn chi tiết nhất. Trân trọng!
