Bán trái cây lưu động – Có phải đăng ký giấy phép kinh doanh hay không?
Câu hỏi từ chị Trần Thùy An (Bình Dương):
“Tôi muốn bán trái cây trên một chiếc xe tải nhỏ, di chuyển qua các khu công nghiệp và chợ trong tỉnh, không thuê mặt bằng cố định. Do đây chỉ là hình thức buôn bán nhỏ, tôi băn khoăn không biết có bắt buộc phải đăng ký giấy phép kinh doanh hay không? Nếu không đăng ký thì có bị xử phạt? Nếu cần đăng ký thì thủ tục thế nào?”
Luật và Kế toán An Khang trả lời:
Chào chị Lan, cảm ơn chị đã gửi câu hỏi. Dựa trên thông tin chị cung cấp và căn cứ vào quy định pháp luật hiện hành, chúng tôi xin phân tích chi tiết để chị nắm rõ:
Có bắt buộc đăng ký giấy phép kinh doanh khi bán trái cây lưu động trên xe tải nhỏ không?
Theo Điều 79 Nghị định 01/2021/NĐ-CP về đăng ký doanh nghiệp, các cá nhân hoạt động thương mại độc lập, thường xuyên, có địa điểm kinh doanh hoặc lưu động vẫn thuộc trường hợp phải đăng ký hộ kinh doanh hoặc doanh nghiệp, trừ khi thuộc nhóm buôn bán nhỏ lẻ, thu nhập thấp theo quy định.
Tuy nhiên, việc bán trái cây trên xe tải nhỏ không có địa điểm cố định vẫn được coi là hoạt động kinh doanh thường xuyên. Dù chị di chuyển liên tục, xe tải vẫn được xem là phương tiện kinh doanh và nơi chứa hàng.
Quy định miễn đăng ký giấy phép kinh doanh: Khoản 2 Điều 3 Nghị định 39/2007/NĐ-CP cho phép một số trường hợp buôn bán rong, quà vặt, kinh doanh lưu động quy mô nhỏ không bắt buộc đăng ký giấy phép kinh doanh. Nhưng trái cây tươi bán trên xe tải thường không được xem là hoạt động “quy mô nhỏ” nếu:
- Có doanh thu thường xuyên,
- Có lượng hàng lớn,
- Có phương tiện chuyên chở.
Vì vậy, trong phần lớn trường hợp, chị vẫn nên đăng ký giấy phép kinh doanh dưới hình thức hộ kinh doanh cá thể để đảm bảo hợp pháp.
Xem thêm: Thủ tục đăng ký địa điểm kinh doanh của hộ kinh doanh
Nếu không đăng ký giấy phép kinh doanh thì có bị xử phạt không?
Nếu chị thuộc diện phải đăng ký mà không thực hiện, theo Điểm c Khoản 1 Điều 62 Nghị định 122/2021/NĐ-CP, mức phạt từ 3 triệu đến 5 triệu đồng cho hành vi kinh doanh không có giấy chứng nhận đăng ký hộ kinh doanh.
Ngoài ra, nếu kinh doanh trái cây mà không đảm bảo điều kiện vệ sinh an toàn thực phẩm (VSATTP) theo Nghị định 115/2018/NĐ-CP, mức phạt có thể lên đến 30 triệu đồng tùy mức độ vi phạm.
Trường hợp bị kiểm tra, cơ quan chức năng có thể:
- Lập biên bản vi phạm,
- Yêu cầu ngừng kinh doanh,
- Tịch thu tang vật vi phạm (nếu vi phạm ATTP nghiêm trọng).
Thủ tục đăng ký giấy phép kinh doanh khi bán trái cây lưu động
Nếu quyết định đăng ký, chị có thể chọn hình thức hộ kinh doanh cá thể – thủ tục đơn giản, chi phí thấp.
Hồ sơ gồm:
- Giấy đề nghị đăng ký hộ kinh doanh (theo mẫu),
- Bản sao CMND/CCCD của chủ hộ,
- Hợp đồng thuê phương tiện hoặc giấy tờ chứng minh quyền sở hữu xe tải (nếu dùng làm địa điểm chứa hàng lưu động).
Nơi nộp hồ sơ: UBND cấp huyện nơi chị đặt địa chỉ đăng ký hộ kinh doanh (có thể là nơi thường trú hoặc tạm trú).
Thời gian giải quyết: 3–5 ngày làm việc.
Lưu ý: Dù kinh doanh lưu động, chị vẫn phải đăng ký một địa chỉ làm trụ sở hộ kinh doanh (có thể là nhà ở), để cơ quan quản lý thuế và cấp giấy phép.
Lưu ý về an toàn thực phẩm khi kinh doanh trái cây
Kinh doanh trái cây tươi tuy không cần giấy chứng nhận cơ sở đủ điều kiện VSATTP như các loại thực phẩm chế biến, nhưng chị vẫn cần:
- Hóa đơn chứng từ chứng minh nguồn gốc trái cây,
- Bảo quản trên xe đảm bảo vệ sinh (có tấm phủ, tránh bụi bẩn),
- Thực hiện kê khai thuế theo hướng dẫn của cơ quan thuế.
Nếu kết hợp bán trái cây cắt sẵn, nước ép, thì bắt buộc phải xin Giấy chứng nhận cơ sở đủ điều kiện ATTP theo quy định tại Thông tư 38/2018/TT-BNNPTNT.
Xem thêm: Điều kiện đặt địa chỉ kinh doanh: Cần lưu ý gì để đúng luật?
Gợi ý giải pháp tối ưu cho mô hình bán trái cây của chị Lan
Với quy mô di động trên xe tải nhỏ, chị nên:
- Đăng ký giấy phép kinh doanh dạng hộ kinh doanh cá thể để hợp pháp hóa hoạt động, tránh rủi ro phạt,
- Ghi rõ ngành nghề kinh doanh: “Bán buôn, bán lẻ trái cây” và “Bán hàng lưu động” để thuận tiện khi kiểm tra,
- Giữ hóa đơn mua hàng và đảm bảo VSATTP để không bị xử phạt,
- Nếu sau này mở rộng kinh doanh (có kho hàng, thuê nhân công nhiều), có thể chuyển sang công ty TNHH để hưởng lợi về pháp nhân và ký hợp đồng với siêu thị, chuỗi cửa hàng.
Xem thêm: Một địa chỉ có thể đăng ký bao nhiêu hộ kinh doanh?
Kết luận:
Trường hợp của chị Lan, nếu quy mô bán trái cây trên xe tải chỉ nhỏ lẻ, doanh thu thấp và đáp ứng điều kiện miễn đăng ký theo Nghị định 39/2007/NĐ-CP thì có thể không cần đăng ký.
Tuy nhiên, nếu hoạt động thường xuyên, doanh thu ổn định, dùng phương tiện chuyên chở thì nên đăng ký giấy phép kinh doanh để đảm bảo hợp pháp, tránh rủi ro pháp lý và thuận lợi phát triển lâu dài.
