Nhãn hiệu sản phẩm OCOP ngày càng xuất hiện nhiều trên bao bì sản phẩm nông nghiệp, đặc sản vùng miền, hàng thủ công truyền thống… Nhưng rất nhiều doanh nghiệp, hợp tác xã, hộ sản xuất vẫn còn mơ hồ: Nhãn hiệu này có phải tài sản riêng? Có được độc quyền không? Có cần đăng ký gì không?
Trong bài viết này, Luật An Khang sẽ trả lời 5 câu hỏi thường gặp về nhãn hiệu sản phẩm ocop.
Nhãn hiệu sản phẩm OCOP là gì?
Theo khoản 1 Điều 3 Quy chế quản lý nhãn hiệu OCOP (ban hành kèm Quyết định số 1162/QĐ-VPĐP-OCOP năm 2020):
“Nhãn hiệu chứng nhận sản phẩm OCOP Việt Nam (gọi tắt là nhãn hiệu sản phẩm ocop) là tài sản thuộc sở hữu của Văn phòng Điều phối Chương trình OCOP Trung ương, được sử dụng để chứng nhận sản phẩm đạt từ 3 sao trở lên theo tiêu chí Chính phủ ban hành.”
🔸 Lưu ý: Nhãn hiệu sản phẩm OCOP là nhãn chứng nhận, thuộc quyền sở hữu của cơ quan nhà nước – không phải tài sản cá nhân hay của doanh nghiệp.
Đăng ký nhãn hiệu sản phẩm OCOP có bắt buộc không?
Câu trả lời là: KHÔNG bắt buộc, nhưng có điều kiện.
- Nếu bạn chỉ muốn sử dụng nhãn hiệu sản phẩm OCOP sau khi đã được đánh giá từ 3 sao trở lên, bạn không bắt buộc phải đăng ký, vì đây là chứng nhận chung do Nhà nước sở hữu.
- Tuy nhiên, theo quy định hiện hành, nếu doanh nghiệp muốn:
- Được xếp hạng OCOP từ 4 sao trở lên
- Tham gia chương trình xúc tiến thương mại, xuất khẩu
- Hoặc được hỗ trợ phát triển vùng nguyên liệu, nhãn hiệu tập thể
→ Thì phải có giấy chứng nhận đăng ký quyền sở hữu trí tuệ liên quan đến sản phẩm đó, ví dụ:
- Nhãn hiệu độc quyền
- Nhãn hiệu tập thể
- Nhãn hiệu chứng nhận
- Hoặc chỉ dẫn địa lý
Do đó, việc đăng ký bảo hộ là điều kiện cần nếu muốn sản phẩm OCOP phát triển bền vững trên thị trường.
Nhãn hiệu OCOP và nhãn hiệu sở hữu trí tuệ có gì khác nhau?
Nhãn hiệu sản phẩm OCOP và nhãn hiệu sở hữu trí tuệ khác nhau cả về bản chất pháp lý, chủ sở hữu lẫn quyền sử dụng.
- Nhãn hiệu OCOP là nhãn hiệu chứng nhận do Nhà nước sở hữu, cụ thể là Văn phòng Điều phối Chương trình OCOP cấp phép sử dụng cho các sản phẩm được xếp hạng OCOP từ 3 sao trở lên. Doanh nghiệp hoặc cá nhân không có quyền sở hữu riêng đối với nhãn hiệu này, mà chỉ được sử dụng có thời hạn và trong phạm vi nhất định để chứng minh sản phẩm đã đạt tiêu chuẩn OCOP.
- Trong khi đó, nhãn hiệu sở hữu trí tuệ (còn gọi là nhãn hiệu hàng hóa hoặc thương hiệu riêng) là tài sản được doanh nghiệp, hợp tác xã hoặc cá nhân tự đăng ký tại Cục Sở hữu trí tuệ Việt Nam. Khi được cấp văn bằng bảo hộ, chủ thể sẽ có quyền sử dụng độc quyền, chuyển nhượng, cấp phép, và được pháp luật bảo vệ trên toàn quốc.
Tóm lại:
Nhãn hiệu sản phẩm OCOP là chứng nhận chất lượng chung, không độc quyền, không thuộc về riêng ai.
Nhãn hiệu sở hữu trí tuệ là thương hiệu độc quyền, được pháp luật bảo vệ, và gắn liền với quyền lợi lâu dài của doanh nghiệp.
Vì vậy, nếu bạn đang phát triển sản phẩm OCOP, hãy chủ động đăng ký nhãn hiệu riêng để bảo vệ tên tuổi và uy tín sản phẩm của mình trên thị trường.
Vì sao nên thực hiện thủ tục bảo hộ sản phẩm OCOP?
Khi sản phẩm OCOP ngày càng nổi bật, rủi ro bị sao chép, làm nhái, xâm phạm nhãn hiệu càng cao. Việc thực hiện thủ tục bảo hộ sản phẩm OCOP mang lại nhiều lợi ích thiết thực:
- ✅ Được pháp luật bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ toàn quốc
- ✅ Tránh trường hợp bị người khác đăng ký tên thương hiệu trước
- ✅ Dễ dàng mở rộng kênh phân phối, xây dựng hệ thống nhận diện
- ✅ Tạo tiền đề cho việc xuất khẩu và tham gia các sàn thương mại điện tử quốc tế
Một số địa phương hiện đã bắt buộc sản phẩm OCOP 4–5 sao phải có giấy chứng nhận nhãn hiệu hoặc chỉ dẫn địa lý mới được cấp quyền phân phối trong hệ thống OCOP quốc gia.
Xem thêm: 3 Lưu Ý Cần Biết Về Quyền Ưu Tiên Trong Đăng Ký Nhãn Hiệu
Nên chọn bảo hộ bằng “nhãn hiệu” hay “chỉ dẫn địa lý”?
Việc lựa chọn hình thức bảo hộ phụ thuộc vào mục tiêu phát triển sản phẩm và tính chất vùng miền. Dưới đây là cách phân biệt OCOP và nhãn hiệu sở hữu trí tuệ dưới góc độ pháp lý và thương mại:
🔹 Nhãn hiệu – phù hợp nếu bạn muốn phát triển thương hiệu riêng biệt:
- Là tài sản sở hữu trí tuệ do cá nhân hoặc doanh nghiệp tự sáng tạo (tên, logo, khẩu hiệu…).
- Bảo hộ độc quyền trên toàn quốc hoặc quốc tế.
- Thích hợp để kinh doanh, nhượng quyền, mở rộng thương hiệu trong tương lai.
Ví dụ: “Mật ong Trà Giang” – tên riêng do doanh nghiệp tự đặt.
Chỉ dẫn địa lý – phù hợp nếu bạn muốn nhấn mạnh vào nguồn gốc vùng miền:
- Là hình thức bảo hộ tên sản phẩm gắn với vùng địa lý cụ thể, có đặc điểm tự nhiên hoặc truyền thống riêng biệt.
- Do Nhà nước xác lập và quản lý quyền sử dụng.
- Thường áp dụng cho các sản phẩm nông nghiệp, làng nghề có danh tiếng lâu đời.
Ví dụ: Nước mắm Phú Quốc, Trà Mộc Châu, Đường thốt nốt An Giang…
Tại Luật An Khang, chúng tôi luôn đồng hành cùng bạn trong việc:
-
Phân tích lợi thế cạnh tranh của sản phẩm;
-
Tư vấn lộ trình thương hiệu: nên phát triển theo hướng nhãn hiệu riêng hay chỉ dẫn địa lý;
-
Soạn hồ sơ – nộp đơn – theo dõi tiến trình đến khi có văn bằng bảo hộ hợp pháp.
Liên hệ Luật An Khang để được chuyên gia tư vấn miễn phí!
Đăng ký đúng – bảo hộ đủ – phát triển bền vững với sản phẩm OCOP của bạn.
