Việc đăng ký nhãn hiệu sản phẩm OCOP (sản phẩm, dịch vụ tham gia vào Chương trình mỗi xã một sản phẩm) là bước không thể thiếu để sản phẩm OCOP thực sự bước ra thị trường lớn, vươn tầm quốc gia hay xuất khẩu.
Nhiều chủ thể hiểu lầm rằng đạt chứng nhận OCOP đồng nghĩa đã được bảo hộ thương hiệu – điều này hoàn toàn chưa đủ. Vậy làm sao để đăng ký nhãn hiệu cho sản phẩm OCOP đúng luật, hiệu quả, bền vững? Bài viết dưới đây sẽ cung cấp hướng dẫn đầy đủ từ A đến Z.
Nhãn hiệu sản phẩm OCOP là gì?
Theo Luật Sở hữu trí tuệ Việt Nam (Điều 4, Khoản 16, sửa đổi 2022), nhãn hiệu là “dấu hiệu dùng để phân biệt hàng hóa, dịch vụ của các tổ chức, cá nhân khác nhau”. Nhãn hiệu có thể là từ, hình ảnh, logo hay sự kết hợp giữa các yếu tố này.
Đối với sản phẩm OCOP, cần phân biệt hai loại nhãn hiệu:
- Nhãn hiệu riêng do doanh nghiệp, Hợp tác xã sở hữu, sử dụng để tạo dấu ấn thương hiệu.
- Nhãn hiệu chứng nhận OCOP (logo OCOP 3 sao, 4 sao) do Văn phòng Điều phối Nông thôn mới phát hành theo Quyết định 1162/2020/QĐ-VPĐP. Đây là dấu hiệu chứng thực chất lượng, không thể đăng ký thành nhãn hiệu riêng nếu gây nhầm lẫn với nhãn hiệu chính quyền.
Do đó, sản phẩm OCOP thường gắn cả hai: logo chứng nhận (OCOP 3–5 sao) và nhãn hiệu riêng được bảo hộ.
Vì sao nên đăng ký nhãn hiệu sản phẩm OCOP?
1. Bảo vệ pháp lý – tránh làm nhái
Không đăng ký nhãn hiệu, bạn sẽ dễ bị mất quyền sử dụng nhãn hiệu nếu bị bên khác đăng ký trước. Đồng thời, bạn cũng sẽ gặp khó khăn khi xử lý vi phạm.
2. Tăng giá trị và khả năng mở rộng thị trường
Nhãn hiệu bảo hộ giúp sản phẩm OCOP thêm uy tín, dễ được người tiêu dùng và đối tác tin tưởng, đồng thời là giấy thông hành để tham gia xuất khẩu và các chương trình kích cầu.
3. Yếu tố quan trọng trong việc nâng hạng sao OCOP
Đăng ký nhãn hiệu là một tiêu chí được tính điểm trong hệ thống đánh giá và cấp sao OCOP, hỗ trợ việc lên hạng từ 3 lên 4 hoặc 5.
4. Chính sách hỗ trợ từ Cục SHTT
Hiện có chính sách “luồng xanh” tiếp nhận hồ sơ nhãn hiệu sản phẩm OCOP và ưu tiên đánh giá để thúc đẩy tiến trình.
Quy trình đăng ký nhãn hiệu sản phẩm OCOP
Bước 1: Tra cứu khả năng đăng ký
– Tra cứu sơ bộ bằng công cụ trực tuyến của Cục SHTT.
– Nếu khả năng trùng/vướng cao, nên tra cứu chuyên sâu qua đại diện sở hữu trí tuệ.
Bước 2: Chuẩn bị hồ sơ bao gồm:
– Tờ khai theo mẫu (Mẫu 04).
– Mẫu nhãn hiệu (logo hoặc chữ).
– Giấy tờ pháp lý (ĐKKD/Quyết định thành lập HTX).
– Danh mục hàng hóa/dịch vụ theo bảng phân nhóm Nice.
– Giấy ủy quyền nếu nộp qua đại diện.
Bước 3: Nộp hồ sơ
– Qua Cổng điện tử Cục SHTT hoặc tại văn phòng.
– Có thể sử dụng dịch vụ đại diện để đảm bảo tính pháp lý và tránh sai sót.
Bước 4: Theo dõi thẩm định
– Hình thức: kiểm tra tính hợp lệ hồ sơ (1–2 tháng).
– Nội dung: kiểm tra khả năng phân biệt, xem có trùng gây nhầm lẫn hay không (3–6 tháng).
Nếu có phản đối hoặc thẩm định viên yêu cầu bổ sung – phản hồi kịp thời.
Bước 5: Nhận văn bằng bảo hộ
– Nếu mọi thủ tục hợp lệ và không bị phản đối, bạn sẽ nhận Giấy chứng nhận đăng ký nhãn hiệu từ Cục SHTT.
– Nhãn hiệu có hiệu lực 10 năm kể từ ngày nộp đơn, được quyền gia hạn nhiều lần mỗi lần 10 năm.
Xem thêm: 6 Bước Chi Tiết Hướng Dẫn Nộp Hồ Sơ Đăng Ký Nhãn Hiệu Online
Những lưu ý khi đăng ký nhãn hiệu sản phẩm OCOP
Tránh trùng hoặc gây nhầm lẫn với nhãn hiệu khác
- Theo nguyên tắc “first to file” của Luật SHTT (Điều 87), đơn nộp trước được ưu tiên bảo hộ. Do đó, nếu nhãn hiệu trùng/tương tự với nhãn hiệu đã tồn tại, Cục SHTT có thể từ chối. Bạn nên tra cứu kỹ trước khi nộp để tránh rủi ro này.
Không nên dùng từ “OCOP” trong nhãn hiệu riêng
- Logo hoặc chứng nhận “OCOP 3‑5 sao” do cơ quan nhà nước quản lý, không phải nhãn hiệu cá nhân. Sử dụng từ “OCOP” trong nhãn hiệu riêng có thể gây nhầm lẫn, dẫn đến bị loại hồ sơ hoặc phản đối.
Đăng ký càng sớm càng tốt
- Việc nộp đơn sớm giúp bạn bảo lưu quyền ưu tiên và tránh bị người khác đăng ký trước. Theo Điều 87, quyền ưu tiên được áp dụng cho đơn nộp đầu tiên.
Chuẩn bị cho việc gia hạn & sử dụng liên tục
- Nếu nhãn hiệu không được sử dụng liên tục trong 5 năm, bên thứ ba có thể yêu cầu thu hồi giấy chứng nhận theo Điều 136 Luật Sở hữu trí tuệ.
Xem thêm: 4 Chú Ý Phải Biết Khi Đăng Ký Bảo Hộ Nhãn Hiệu Luật Mới 2024
Đăng ký nhãn hiệu sản phẩm OCOP ở đâu? Tự làm hay nhờ đơn vị đại diện?
- Cơ quan tiếp nhận và xử lý hồ sơ
– Tổ chức, cá nhân có thể nộp hồ sơ đăng ký nhãn hiệu sản phẩm OCOP tại:
- Cục Sở hữu trí tuệ – trụ sở chính tại Hà Nội.
- Văn phòng đại diện Cục tại TP. Hồ Chí Minh hoặc Đà Nẵng.
- Qua Cổng dịch vụ công trực tuyến: https://dvctt.noip.gov.vn
- Tự nộp hồ sơ: nên hay không?
– Nếu bạn có hiểu biết cơ bản về sở hữu trí tuệ, có thể tự chuẩn bị và nộp hồ sơ. Tuy nhiên:
- Phải biết cách tra cứu phân nhóm sản phẩm.
- Phải theo dõi tiến trình thẩm định và xử lý phản hồi (nếu có yêu cầu sửa đổi).
- Lợi ích khi sử dụng đơn vị đại diện sở hữu trí tuệ
– Đại diện pháp luật chính thức trước Cục SHTT.
– Hỗ trợ tra cứu trùng lặp kỹ lưỡng hơn.
– Soạn hồ sơ đầy đủ, tránh sai sót dẫn đến từ chối đơn.
– Theo dõi và phản hồi chuyên nghiệp khi bị yêu cầu sửa đổi/thẩm định bổ sung.
Với sản phẩm OCOP – thường có giá trị vùng miền, yếu tố hình ảnh truyền thống – việc nhờ một đơn vị đại diện chuyên về nhãn hiệu nông sản đặc thù là lựa chọn tối ưu để đảm bảo được bảo hộ đúng và nhanh.
Đăng ký nhãn hiệu cho sản phẩm OCOP không chỉ là yêu cầu pháp lý, mà còn là chiến lược hiệu quả để bảo vệ thương hiệu, nâng cao giá trị sản phẩm, và mở rộng thị trường. Việc thực hiện đúng quy trình: tra cứu, chuẩn bị hồ sơ, nộp, thẩm định và nhận văn bằng sẽ giúp bạn chắc chắn có được quyền bảo hộ nhãn hiệu – với hiệu lực 10 năm và có thể gia hạn không giới hạn
Hãy để Luật An Khang đồng hành cùng bạn: từ tư vấn soạn hồ sơ, tra cứu đến nộp, thẩm định và gia hạn sau này, nhằm đảm bảo sản phẩm OCOP của bạn được bảo vệ toàn diện và phát triển dài lâu.
