Từ 01/7, cá nhân được coi là chủ sở hữu hưởng lợi nếu chi phối những vấn đề nào của doanh nghiệp?
Từ ngày 01/7/2025, việc xác định chủ sở hữu hưởng lợi của doanh nghiệp được áp dụng theo tiêu chí mới quy định tại Nghị định 168/2025/NĐ-CP. Đây là một nội dung pháp lý quan trọng, bởi việc nhận diện đúng cá nhân thuộc diện chủ sở hữu hưởng lợi không chỉ phục vụ quản lý nhà nước, mà còn liên quan trực tiếp đến nghĩa vụ kê khai, công khai minh bạch và phòng, chống rửa tiền.
Nếu doanh nghiệp xác định sai hoặc không kê khai đầy đủ, nguy cơ bị xử phạt và ảnh hưởng uy tín là rất lớn. Bài viết của Luật An Khang sẽ phân tích chi tiết các quyền chi phối làm căn cứ xác định chủ sở hữu hưởng lợi và hướng dẫn thủ tục thực hiện theo luật mới.
Tiêu chí xác định chủ sở hữu hưởng lợi từ 01/7/2025
Theo Điều 17 Nghị định 168/2025/NĐ-CP, một cá nhân được coi là chủ sở hữu hưởng lợi của doanh nghiệp nếu đáp ứng một trong hai nhóm tiêu chí sau:
- Tiêu chí sở hữu vốn: Cá nhân trực tiếp hoặc gián tiếp nắm giữ từ 25% vốn điều lệ hoặc tổng số cổ phần có quyền biểu quyết trở lên của doanh nghiệp. Trong đó, sở hữu gián tiếp là thông qua một tổ chức khác vẫn đạt mức tỷ lệ trên.
- Tiêu chí quyền chi phối: Cá nhân có khả năng quyết định hoặc chi phối các vấn đề trọng yếu của doanh nghiệp, dù không trực tiếp nắm đa số vốn.
Ví dụ: Một cá nhân sở hữu 30% cổ phần công ty và đồng thời có quyền phủ quyết các quyết định nhân sự cấp cao sẽ vừa đáp ứng tiêu chí vốn, vừa đáp ứng tiêu chí chi phối.
Xem thêm: Cách xác định chủ sở hữu hưởng lợi của doanh nghiệp
Các quyền chi phối làm căn cứ xác định chủ sở hữu hưởng lợi
Căn cứ pháp lý nêu rõ, cá nhân được coi là chủ sở hữu hưởng lợi nếu có quyền chi phối việc thông qua ít nhất một trong các vấn đề sau:
| Nhóm vấn đề | Quyền chi phối cụ thể | Ý nghĩa pháp lý |
| Nhân sự cấp cao | Bổ nhiệm, miễn nhiệm hoặc bãi nhiệm đa số hoặc toàn bộ thành viên HĐQT, Chủ tịch HĐQT, Chủ tịch HĐTV, người đại diện theo pháp luật, Giám đốc hoặc Tổng giám đốc | Ảnh hưởng trực tiếp tới bộ máy điều hành và chiến lược kinh doanh |
| Điều lệ & cơ cấu | Sửa đổi, bổ sung điều lệ; thay đổi cơ cấu tổ chức quản lý công ty | Quyết định định hướng quản trị và mô hình hoạt động |
| Sự tồn tại pháp nhân | Quyết định tổ chức lại hoặc giải thể doanh nghiệp | Tác động tới sự tồn tại hoặc chấm dứt hoạt động của doanh nghiệp |
Điểm đáng chú ý: Ngay cả khi không nắm đa số vốn, nhưng nếu có quyền quyết định một trong các vấn đề này, cá nhân vẫn bị xác định là chủ sở hữu hưởng lợi.
Nghĩa vụ kê khai thông tin
Theo Điều 18 Nghị định 168/2025/NĐ-CP, doanh nghiệp phải kê khai thông tin chủ sở hữu hưởng lợi với Cơ quan đăng ký kinh doanh cấp tỉnh khi:
- Thành lập mới doanh nghiệp;
- Có sự thay đổi về cá nhân đáp ứng tiêu chí chủ sở hữu hưởng lợi;
- Thay đổi tỷ lệ sở hữu hoặc quyền chi phối đã kê khai trước đó.
Thông tin cần kê khai bao gồm:
- Họ tên, ngày và tháng sinh, quốc tịch;
- Số CCCD hoặc hộ chiếu;
- Tỷ lệ sở hữu vốn hoặc cổ phần;
- Quyền chi phối cụ thể theo luật định.
Xem thêm: Chủ sở hữu hưởng lợi là gì? Quy định pháp luật và thực tiễn áp dụng
Hồ sơ và thời hạn thông báo thay đổi
Trong vòng 10 ngày kể từ khi phát sinh thay đổi, doanh nghiệp phải gửi thông báo cho Cơ quan đăng ký kinh doanh cấp tỉnh. Hồ sơ gồm:
- Thông báo thay đổi nội dung đăng ký doanh nghiệp;
- Danh sách chủ sở hữu hưởng lợi mới;
- Tài liệu chứng minh quyền sở hữu hoặc quyền chi phối (nếu có).
Sau khi nhận hồ sơ hợp lệ, cơ quan đăng ký sẽ cập nhật dữ liệu vào Hệ thống thông tin quốc gia trong 01 ngày làm việc và cấp giấy xác nhận nếu doanh nghiệp yêu cầu.
Ví dụ thực tiễn
Công ty A là công ty cổ phần với 5 cổ đông, mỗi người sở hữu 20% cổ phần. Trong số đó, ông B không nắm đa số vốn nhưng có quyền bổ nhiệm và miễn nhiệm toàn bộ HĐQT theo thỏa thuận trong điều lệ công ty. Theo quy định mới, ông B vẫn được coi là chủ sở hữu hưởng lợi vì đáp ứng tiêu chí quyền chi phối nhân sự cấp cao.
Xem thêm: Doanh nghiệp thành lập trước 1/7 có phải bổ sung thông tin chủ sở hữu hưởng lợi không?
Rủi ro pháp lý khi không kê khai đúng chủ sở hữu hưởng lợi
- Xử phạt hành chính: Theo quy định xử phạt trong lĩnh vực đăng ký kinh doanh, doanh nghiệp có thể bị phạt tiền và buộc kê khai bổ sung.
- Nguy cơ bị điều tra: Thông tin chủ sở hữu hưởng lợi liên quan đến phòng chống rửa tiền, tài trợ khủng bố; sai lệch hoặc che giấu thông tin có thể dẫn đến điều tra hình sự.
- Ảnh hưởng uy tín: Việc bị công khai vi phạm nghĩa vụ kê khai có thể ảnh hưởng tiêu cực đến đối tác và nhà đầu tư.
Kết luận
Từ 01/7/2025, quy định mới về chủ sở hữu hưởng lợi đặt ra tiêu chí không chỉ dựa trên tỷ lệ vốn, mà còn dựa vào quyền chi phối các quyết định trọng yếu của doanh nghiệp. Doanh nghiệp cần rà soát cơ cấu sở hữu và quyền quyết định để xác định đúng cá nhân thuộc diện kê khai, tránh rủi ro pháp lý và bảo đảm minh bạch thông tin.
