Khai thuế cho cá nhân có thu nhập từ nước ngoài

Khai thuế cho cá nhân có thu nhập từ nước ngoài là một trong những thủ tục quan trọng, thường gây nhiều băn khoăn cho người lao động Việt Nam làm việc hoặc nhận thu nhập từ các quốc gia khác. 

Bài viết này của Luật An Khang sẽ giúp bạn hiểu rõ quy định pháp luật hiện hành, hướng dẫn chi tiết cách khai thuế thu nhập cá nhân, cách xác định tình trạng cư trú, cũng như quyền được khấu trừ thuế đã nộp ở nước ngoài. 

Việc khai thuế đúng và đủ không chỉ đảm bảo tuân thủ nghĩa vụ pháp lý mà còn giúp người nộp thuế bảo vệ quyền lợi hợp pháp, tránh bị xử phạt và hạn chế rủi ro khi quyết toán thuế tại Việt Nam.

Tổng quan về nghĩa vụ khai thuế của cá nhân có thu nhập từ nước ngoài

Trong bối cảnh toàn cầu hóa và sự gia tăng của lao động xuyên biên giới, ngày càng có nhiều người Việt Nam nhận thu nhập từ các quốc gia khác. Tuy nhiên, không phải ai cũng hiểu rõ nghĩa vụ khai thuế đối với phần thu nhập này tại Việt Nam. Việc khai thuế đúng quy định không chỉ giúp cá nhân tuân thủ pháp luật mà còn tránh các rủi ro về xử phạt, truy thu thuế, hoặc vi phạm hiệp định tránh đánh thuế hai lần giữa Việt Nam và các quốc gia khác.

Theo Luật Thuế thu nhập cá nhân và các văn bản hướng dẫn như Thông tư 111/2013/TT-BTC, Thông tư 92/2015/TT-BTC, cũng như Công văn 3735/CTTPHCM-TTHT năm 2021, cá nhân có thu nhập từ nước ngoài cần thực hiện khai thuế phù hợp với tình trạng cư trú và phạm vi phát sinh thu nhập của mình.

Việc xác định ai phải khai thuế, khai thuế ra sao và được trừ khoản thuế nào đã nộp ở nước ngoài là những nội dung quan trọng mà bài viết này sẽ phân tích cụ thể.

Xác định tình trạng cư trú – Bước đầu tiên trong việc khai thuế

Trước khi khai thuế, cá nhân cần xác định mình thuộc đối tượng cư trú hay không cư trú tại Việt Nam, bởi quy định về phạm vi tính thuế và cách khai thuế sẽ khác nhau.

2.1. Tiêu chí xác định cá nhân cư trú tại Việt Nam

Theo Điều 2 Luật Thuế thu nhập cá nhân, một cá nhân được coi là cư trú tại Việt Nam nếu thuộc một trong hai trường hợp sau:

Cá nhân không đáp ứng điều kiện trên được coi là không cư trú.

2.2. Tác động của tình trạng cư trú đến nghĩa vụ khai thuế

Như vậy, nếu cá nhân đang sinh sống tại Việt Nam nhưng có thu nhập từ nước ngoài (ví dụ: lương từ công ty Nhật Bản hoặc Mỹ), họ vẫn phải khai thuế tại Việt Nam theo quy định của Thông tư 111/2013/TT-BTC.

Xem thêm: Thời hạn kê khai thuế thu nhập cá nhân theo quy định hiện hành

Cách khai thuế cho cá nhân có thu nhập từ nước ngoài

3.1. Nguyên tắc chung khi khai thuế

Cá nhân có thu nhập từ nước ngoài phải tự kê khai thuế thu nhập cá nhân (TNCN) theo mẫu 02/QTT-TNCN ban hành kèm Thông tư 92/2015/TT-BTC, và nộp trực tiếp tại cơ quan thuế quản lý nơi cư trú.

Thời hạn nộp hồ sơ khai thuế thường là trước ngày 30/4 của năm kế tiếp năm phát sinh thu nhập.

Hồ sơ khai thuế bao gồm:

• Tờ khai quyết toán thuế mẫu 02/QTT-TNCN. 
• Phụ lục 02-1/BK-QTT-TNCN (nếu có người phụ thuộc). 
• Chứng từ nộp thuế ở nước ngoài (bản chụp, có xác nhận của cá nhân). 
• Chứng từ khấu trừ thuế (do tổ chức trả thu nhập cấp). 
• Các chứng từ chứng minh đóng góp vào quỹ từ thiện, nhân đạo, khuyến học (nếu có).

3.2. Nguyên tắc khấu trừ và tránh đánh thuế hai lần

Theo Điểm e.1 Khoản 2 Điều 26 Thông tư 111/2013/TT-BTC, nếu cá nhân đã nộp thuế tại nước ngoài thì được trừ khoản thuế đó vào số thuế phải nộp tại Việt Nam, nhưng không vượt quá số thuế tính theo biểu thuế Việt Nam.

Ví dụ minh họa:

Như vậy, cá nhân chỉ được trừ tối đa bằng mức thuế Việt Nam cho cùng khoản thu nhập, không được hoàn phần chênh lệch.

Ví dụ thực tế: Khai thuế với thu nhập từ Nhật Bản

Giả sử bà A là công dân Việt Nam, làm việc cho công ty Nhật Bản từ năm 2017–2019 và có Giấy chứng nhận cư trú tại Nhật Bản. Trong thời gian này, bà không cần khai thuế tại Việt Nam vì không cư trú tại đây.

Tuy nhiên, từ năm 2020, bà A quay về Việt Nam làm việc cho cùng công ty (vẫn nhận lương từ Nhật Bản). Khi đó:

• Bà được coi là cá nhân cư trú tại Việt Nam. 
• Phải khai thuế toàn cầu, bao gồm thu nhập nhận từ Nhật. 
• Được trừ khoản thuế đã nộp tại Nhật Bản, nếu có chứng từ chứng minh hợp lệ. 
• Thực hiện quyết toán thuế năm 2020 theo mẫu 02/QTT-TNCN.

Đây là ví dụ điển hình thể hiện rõ tầm quan trọng của việc khai thuế đúng quy định để tránh vi phạm và đảm bảo quyền lợi hợp pháp.

Một số lưu ý quan trọng khi khai thuế thu nhập từ nước ngoài

• Khai thuế đúng thời hạn: Việc nộp chậm tờ khai quyết toán có thể bị xử phạt theo Nghị định 125/2020/NĐ-CP, mức phạt dao động từ 2 – 25 triệu đồng tùy trường hợp.
• Giấy tờ nước ngoài phải hợp lệ: Chứng từ nộp thuế ở nước ngoài cần có xác nhận của cơ quan chi trả thu nhập hoặc ngân hàng, kèm bản dịch tiếng Việt.
• Khai thuế điện tử: Từ năm 2022, Tổng cục Thuế đã triển khai cổng thông tin thuế điện tử (https://canhan.gdt.gov.vn), cho phép cá nhân nộp tờ khai thuế online, theo dõi tình trạng hồ sơ, và tra cứu kết quả nhanh chóng.
• Lưu giữ hồ sơ tối thiểu 10 năm: Theo Luật Quản lý thuế, người nộp thuế cần bảo quản chứng từ để phục vụ công tác thanh tra, kiểm tra khi có yêu cầu.
• Khai thuế cho thu nhập từ các nền tảng số: Nếu cá nhân nhận thu nhập từ Google, YouTube, TikTok, Amazon… thì cũng thuộc diện phải khai thuế, vì đó là thu nhập phát sinh ngoài lãnh thổ Việt Nam.

Xem thêm: Dịch vụ khai thuế là gì? Tổng quan và phạm vi áp dụng

Kết luận 

Việc khai thuế cho cá nhân có thu nhập từ nước ngoài là nghĩa vụ bắt buộc nhưng đồng thời cũng là quyền lợi của người nộp thuế. Khai thuế đúng quy định giúp bạn:

• Tuân thủ pháp luật Việt Nam; 
• Tránh nguy cơ bị xử phạt hành chính; 
• Được khấu trừ thuế đã nộp ở nước ngoài; 
• Đảm bảo không bị đánh thuế hai lần cho cùng một khoản thu nhập.
  

Nếu bạn là cá nhân đang làm việc hoặc nhận thu nhập từ quốc tế, hãy chủ động tìm hiểu quy định về khai thuế, chuẩn bị hồ sơ đầy đủ và thực hiện đúng thời hạn. Trong trường hợp hồ sơ phức tạp, nên tư vấn với chuyên viên thuế hoặc đơn vị dịch vụ khai thuế chuyên nghiệp để được hướng dẫn chính xác nhất.