Trong bối cảnh cạnh tranh thương hiệu ngày càng gay gắt, việc đăng ký nhãn hiệu đã trở thành một bước đi chiến lược quan trọng để doanh nghiệp bảo vệ uy tín và sản phẩm của mình trên thị trường. Tuy nhiên, một trong những thắc mắc thường gặp là nên để nhãn hiệu đăng ký 1 nhóm hay nhiều nhóm thì sẽ mang lại lợi ích lớn hơn.
Đây không chỉ là câu chuyện pháp lý mà còn gắn liền với chiến lược phát triển và định vị thương hiệu của từng doanh nghiệp. Bài viết này sẽ phân tích rõ khái niệm nhóm hàng hóa, dịch vụ, so sánh ưu – nhược điểm của việc đăng ký 1 nhóm và nhiều nhóm, đồng thời đưa ra lời khuyên phù hợp cho từng mô hình kinh doanh.
Khái niệm nhóm hàng hoá, dịch vụ trong đăng ký nhãn hiệu
Theo Luật Sở hữu trí tuệ 2005 (được sửa đổi, bổ sung năm 2009, 2019 và 2022), nhãn hiệu được bảo hộ trong phạm vi nhóm sản phẩm, dịch vụ mà chủ đơn đăng ký. Việc phân nhóm được thực hiện theo Bảng phân loại quốc tế Nice, hiện nay Việt Nam áp dụng phiên bản 12.
Mỗi nhóm đại diện cho một lĩnh vực cụ thể. Ví dụ: Nhóm 3 bao gồm mỹ phẩm, sản phẩm chăm sóc cá nhân; Nhóm 25 bao gồm quần áo, giày dép, mũ nón; Nhóm 43 là dịch vụ nhà hàng, ăn uống. Khi nộp đơn đăng ký, doanh nghiệp phải xác định nhóm chính xác để Cục Sở hữu trí tuệ thẩm định, đồng thời xác định phạm vi bảo hộ hợp pháp.
Điều này có nghĩa là nếu một doanh nghiệp chỉ đăng ký nhãn hiệu trong Nhóm 25 (quần áo), thì cùng nhãn hiệu đó vẫn có thể được một doanh nghiệp khác đăng ký ở Nhóm 43 (dịch vụ ăn uống), trừ khi nhãn hiệu đã trở thành nổi tiếng. Chính vì vậy, câu hỏi “nhãn hiệu đăng ký 1 nhóm hay nhiều nhóm có lợi hơn” trở thành vấn đề mang tính chiến lược.
Xem thêm: Hướng dẫn phân nhóm ngành khi nộp đơn bảo hộ nhãn hiệu
Nhãn hiệu đăng ký 1 nhóm
Trong thực tiễn, nhiều doanh nghiệp nhỏ hoặc startup thường lựa chọn nhãn hiệu đăng ký trong 1 nhóm. Đây là phương án phù hợp trong những trường hợp:
- Doanh nghiệp chỉ hoạt động trong một lĩnh vực duy nhất.
- Nguồn vốn hạn chế, cần tối ưu chi phí đăng ký.
- Muốn đơn giản hóa thủ tục pháp lý, tránh rườm rà khi mới khởi nghiệp.
Ưu điểm
Nhãn hiệu đăng ký 1 nhóm giúp tiết kiệm đáng kể chi phí nộp đơn và duy trì hiệu lực. Phí nộp đơn nhãn hiệu tại Cục Sở hữu trí tuệ được tính theo số nhóm và số sản phẩm, dịch vụ trong mỗi nhóm. Do đó, càng ít nhóm thì chi phí càng thấp. Ngoài ra, quá trình thẩm định đơn cũng nhanh chóng hơn, bởi phạm vi đánh giá bị giới hạn trong một nhóm duy nhất.
Nhược điểm
Điểm hạn chế lớn nhất chính là phạm vi bảo hộ hẹp. Nhãn hiệu của bạn sẽ chỉ được bảo vệ trong nhóm đã đăng ký, và điều này tạo ra nguy cơ đối thủ có thể sử dụng nhãn hiệu tương tự trong nhóm khác.
Ví dụ: bạn đăng ký nhãn hiệu “X” cho nhóm mỹ phẩm, nhưng một đơn vị khác có thể đăng ký “X” cho nhóm thời trang. Khi mở rộng kinh doanh sang lĩnh vực mới, bạn sẽ phải nộp đơn bổ sung, vừa tốn kém vừa mất thời gian.
Xem thêm: Chọn nhóm ngành chính, nhóm ngành phụ khi đăng ký nhãn hiệu
Nhãn hiệu đăng ký nhiều nhóm
Đối với các doanh nghiệp có định hướng mở rộng thị trường, việc nhãn hiệu đăng ký nhiều nhóm ngay từ đầu lại mang đến sự an toàn pháp lý và lợi ích lâu dài.
Ưu điểm
- Phạm vi bảo hộ rộng hơn giúp doanh nghiệp ngăn chặn rủi ro bị đối thủ chiếm đoạt thương hiệu ở lĩnh vực khác. Ví dụ, một thương hiệu đồ uống lớn thường đăng ký nhãn hiệu ở cả nhóm 32 (nước giải khát), nhóm 33 (đồ uống có cồn), nhóm 43 (dịch vụ quán bar, nhà hàng). Điều này đảm bảo thương hiệu được bảo vệ toàn diện.
- Đăng ký nhiều nhóm còn nâng cao giá trị thương mại của nhãn hiệu. Khi chuyển nhượng hoặc nhượng quyền, một nhãn hiệu được bảo hộ trên nhiều lĩnh vực thường có giá trị cao hơn và dễ dàng khai thác trong hoạt động kinh doanh. Đây cũng là cách để xây dựng nền tảng thương hiệu vững chắc cho doanh nghiệp có chiến lược phát triển lâu dài.
Nhược điểm
- Chi phí là rào cản lớn nhất. Mỗi nhóm bổ sung đều kéo theo phí nộp đơn, phí thẩm định và phí duy trì hàng năm.
- Thủ tục cũng phức tạp hơn, thời gian thẩm định có thể kéo dài vì phải xem xét trên nhiều nhóm sản phẩm, dịch vụ.
Nhãn hiệu đăng ký 1 nhóm hay nhiều nhóm có lợi hơn?
Để dễ hình dung, có thể so sánh theo một số tiêu chí cơ bản sau:
| Tiêu chí | Đăng ký 1 nhóm | Đăng ký nhiều nhóm |
| Chi phí | Thấp, phù hợp doanh nghiệp nhỏ | Cao, phù hợp doanh nghiệp lớn |
| Phạm vi bảo hộ | Hẹp, chỉ trong một lĩnh vực | Rộng, nhiều lĩnh vực |
| Rủi ro | Dễ bị đối thủ đăng ký ở nhóm khác | Giảm thiểu rủi ro chiếm đoạt |
| Thủ tục | Đơn giản, nhanh gọn | Phức tạp, mất thời gian hơn |
| Phù hợp với | Startup, doanh nghiệp nhỏ | Doanh nghiệp phát triển đa ngành |
Như vậy, câu trả lời không có đúng hay sai tuyệt đối, việc lựa chọn nhãn hiệu đăng ký 1 nhóm hay nhiều nhóm phụ thuộc trực tiếp vào mô hình kinh doanh, mục tiêu và nguồn lực tài chính của từng doanh nghiệp.
- Đối với Startup và Doanh Nghiệp Nhỏ: Nếu đang ở giai đoạn đầu, nguồn lực hạn hẹp và chỉ tập trung vào một sản phẩm/dịch vụ cốt lõi, việc đăng ký nhãn hiệu 1 nhóm là một lựa chọn hợp lý để tiết kiệm chi phí và tập trung nguồn lực.
- Đối với Doanh Nghiệp Có Tầm Nhìn Phát Triển Mở Rộng: Nếu có chiến lược mở rộng sang các lĩnh vực kinh doanh khác trong 3-5 năm tới, hoặc sản phẩm của bạn có thể áp dụng cho nhiều nhóm hàng hóa, dịch vụ (ví dụ: một thương hiệu thời trang muốn sản xuất cả giày, túi xách, phụ kiện), thì việc đăng ký nhãn hiệu nhiều nhóm ngay từ đầu là một khoản đầu tư thông minh.
- Đối với Doanh Nghiệp Đang Kinh Doanh Đa Lĩnh Vực: Nếu doanh nghiệp của bạn đã và đang hoạt động trong nhiều lĩnh vực khác nhau, việc nhãn hiệu đăng ký 1 nhóm hay nhiều nhóm có lợi hơn là điều không phải bàn cãi. Bạn bắt buộc phải đăng ký nhiều nhóm để bảo vệ toàn bộ các hoạt động kinh doanh của mình, tránh rủi ro bị mất quyền hoặc bị kiện tụng.
Xem thêm: Những sai lầm thường gặp khi chọn nhóm ngành bảo hộ
Kết luận
Việc đăng ký nhãn hiệu không chỉ là thủ tục pháp lý, mà là một chiến lược kinh doanh dài hạn. Quyết định nhãn hiệu đăng ký 1 nhóm hay nhiều nhóm có lợi hơn phụ thuộc vào tầm nhìn và mục tiêu của bạn. Dù lựa chọn phương án nào, điều quan trọng là bạn phải chủ động bảo vệ nhãn hiệu của mình càng sớm càng tốt để tránh những rủi ro pháp lý không đáng có. Một thương hiệu được bảo hộ toàn diện sẽ là nền tảng vững chắc để bạn xây dựng và phát triển sự nghiệp kinh doanh bền vững trong tương lai. Để có được sự tư vấn chuyên sâu và chính xác nhất, hãy liên hệ với các chuyên gia để được hỗ trợ
