Bảo hộ nhãn hiệu trong ngành đồ uống giải khát – Quy trình và lưu ý pháp lý
Trong thị trường đồ uống giải khát đầy cạnh tranh, thương hiệu không chỉ là tên gọi mà còn là tài sản vô hình quý giá giúp doanh nghiệp khẳng định chỗ đứng và tạo dựng lòng tin với khách hàng.
Tuy nhiên, nếu không tiến hành bảo hộ nhãn hiệu, thương hiệu có thể bị sao chép hoặc lợi dụng, gây thiệt hại lớn về uy tín và doanh thu.
Bài viết của Luật An Khang sẽ giúp bạn hiểu rõ khái niệm, lợi ích, quy trình và lưu ý pháp lý khi đăng ký bảo hộ nhãn hiệu trong ngành trà sữa, đồ uống giải khát.
Khái niệm bảo hộ nhãn hiệu và ý nghĩa trong ngành đồ uống giải khát
Theo Khoản 16 Điều 4 Luật Sở hữu trí tuệ 2005 (sửa đổi, bổ sung 2009, 2019, 2022), nhãn hiệu là dấu hiệu dùng để phân biệt hàng hóa, dịch vụ của các tổ chức, cá nhân khác nhau. Khi được bảo hộ nhãn hiệu, chủ sở hữu sẽ có quyền độc quyền sử dụng, ngăn chặn và xử lý các hành vi xâm phạm.
Trong ngành trà sữa, đồ uống giải khát, bảo hộ nhãn hiệu mang lại:
- Quyền pháp lý để ngăn chặn đối thủ sử dụng trái phép tên thương hiệu, logo, bao bì.
- Gia tăng giá trị thương hiệu khi nhượng quyền hoặc gọi vốn đầu tư.
- Tạo niềm tin cho người tiêu dùng thông qua sự nhất quán về chất lượng và hình ảnh.
Ví dụ: Một chuỗi trà sữa nổi tiếng đăng ký bảo hộ nhãn hiệu sẽ có cơ sở pháp lý vững chắc nếu xuất hiện cửa hàng khác dùng tên gần giống hoặc sao chép thiết kế logo.
Xem thêm: Cá Nhân Có Được Đăng Ký Nhãn Hiệu Không – Giải Đáp Luật 2025
Các loại nhãn hiệu phổ biến cần bảo hộ trong ngành đồ uống
Căn cứ Điều 72 và Điều 73 Luật Sở hữu trí tuệ, nhãn hiệu được bảo hộ khi đáp ứng điều kiện về khả năng phân biệt và không thuộc các dấu hiệu bị cấm. Trong ngành trà sữa, đồ uống giải khát, doanh nghiệp có thể đăng ký:
- Nhãn hiệu chữ: Tên thương hiệu như “Phê La”, “Gong Cha”, “Phúc Long”…
- Nhãn hiệu hình: Logo, biểu tượng nhận diện thương hiệu.
- Nhãn hiệu kết hợp: Sự kết hợp giữa chữ và hình.
- Nhãn hiệu màu sắc: Màu nhận diện đặc trưng, ví dụ xanh lá đậm của Phúc Long.
- Nhãn hiệu tập thể hoặc chứng nhận: Thường dùng khi nhiều thành viên cùng sản xuất theo tiêu chuẩn chung.
Quy trình đăng ký bảo hộ nhãn hiệu cho ngành đồ uống giải khát
Bước 1: Tra cứu nhãn hiệu
- Mục đích: Xác định nhãn hiệu dự định đăng ký có bị trùng hoặc gây nhầm lẫn không.
- Công cụ: Cơ sở dữ liệu của Cục Sở hữu trí tuệ hoặc dịch vụ tra cứu chuyên sâu.
Bước 2: Chuẩn bị hồ sơ
Căn cứ Điều 100 Luật Sở hữu trí tuệ và Thông tư 01/2007/TT-BKHCN, hồ sơ gồm:
- Tờ khai đăng ký nhãn hiệu (theo mẫu).
- Mẫu nhãn hiệu cần đăng ký (kích thước đúng quy định).
- Danh mục hàng hóa/dịch vụ mang nhãn hiệu (theo bảng phân loại Nice).
- Chứng từ nộp phí, lệ phí.
- Giấy ủy quyền (nếu nộp qua tổ chức đại diện).
Bước 3: Nộp hồ sơ tại Cục Sở hữu trí tuệ
Có thể nộp trực tiếp, qua bưu điện hoặc trực tuyến.
Bước 4: Thẩm định hình thức
Trong 1 tháng, Cục sẽ kiểm tra tính hợp lệ của hồ sơ.
Bước 5: Công bố đơn
Nếu hợp lệ, đơn sẽ được công bố trên Công báo Sở hữu công nghiệp.
Bước 6: Thẩm định nội dung
Trong 9–12 tháng, Cục sẽ đánh giá khả năng bảo hộ nhãn hiệu.
Bước 7: Cấp văn bằng bảo hộ
Nếu đạt yêu cầu, doanh nghiệp được cấp Giấy chứng nhận đăng ký nhãn hiệu, có hiệu lực 10 năm và gia hạn nhiều lần.
Xem thêm: Tổng hợp các loại phí đăng ký nhãn hiệu phải đóng năm 2025
Lưu ý pháp lý khi bảo hộ nhãn hiệu trong ngành trà sữa
- Phân loại đúng nhóm dịch vụ: Theo Bảng phân loại Nice, đồ uống giải khát thuộc Nhóm 32, dịch vụ nhà hàng/quán cà phê thuộc Nhóm 43.
- Tránh xung đột thương hiệu: Đặt tên tránh gây nhầm lẫn với nhãn hiệu đã đăng ký.
- Gia hạn đúng thời hạn: Gia hạn trước ngày hết hiệu lực 6 tháng.
- Bảo vệ quyền lợi: Khi phát hiện xâm phạm, có thể gửi đơn yêu cầu xử lý đến Thanh tra Bộ KH&CN, Quản lý thị trường hoặc khởi kiện ra tòa.
Sai lầm thường gặp khi đăng ký bảo hộ nhãn hiệu
- Đăng ký muộn, để đối thủ nhanh tay đăng ký trước.
- Chỉ đăng ký tên mà bỏ qua logo hoặc các yếu tố nhận diện khác.
- Không kiểm tra khả năng đăng ký trước khi thiết kế thương hiệu.
- Không theo dõi tình trạng hồ sơ dẫn tới bỏ lỡ thông báo sửa đổi/bổ sung.
Xem thêm: Xử lý vi phạm nhãn hiệu: Hướng dẫn & Chiến lược bảo vệ thương hiệu toàn diện
Ví dụ thực tiễn
Một thương hiệu trà sữa A hoạt động tại Hà Nội từ năm 2018 nhưng không đăng ký bảo hộ nhãn hiệu. Đến 2021, một cá nhân khác ở TP.HCM đăng ký tên gần giống và được cấp văn bằng. Khi thương hiệu A mở rộng vào TP.HCM, họ bị yêu cầu đổi tên để tránh vi phạm quyền sở hữu trí tuệ. Đây là bài học đắt giá cho bất kỳ doanh nghiệp nào coi nhẹ việc bảo hộ nhãn hiệu.
Kết luận
Bảo hộ nhãn hiệu là bước đi chiến lược giúp các doanh nghiệp trong ngành trà sữa, đồ uống giải khát bảo vệ thương hiệu, giữ vững uy tín và khai thác tối đa giá trị kinh doanh. Việc đăng ký sớm và đúng quy trình không chỉ đảm bảo quyền lợi pháp lý mà còn giúp doanh nghiệp yên tâm phát triển lâu dài.
