Sắt thép, bê tông, máy móc và hàng trăm công nhân trên các công trường – đó là hình ảnh đại diện cho sự phát triển mạnh mẽ của một doanh nghiệp xây dựng. Thế nhưng, đằng sau sự hoành tráng đó là một “công trường” khác vô hình nhưng còn phức tạp hơn: công trường kế toán. Với đặc thù chi phí dàn trải, dự án kéo dài nhiều năm và hệ thống hồ sơ, chứng từ phức tạp, việc áp dụng phương pháp kế toán thông thường không chỉ sai lầm mà còn tiềm ẩn rủi ro pháp lý và tài chính nghiêm trọng. Bài viết này của Luật và Kế toán An Khang sẽ đi sâu phân tích những thách thức cốt lõi và giải pháp mà một dịch vụ kế toán chuyên nghiệp cho ngành xây dựng có thể mang lại, giúp bạn xây dựng một nền móng tài chính vững chắc như chính những công trình của mình.
Tính toán giá thành và ghi nhận doanh thu
Đối với một doanh nghiệp xây dựng, việc xác định chính xác lợi nhuận của từng công trình không phải là cảm tính mà phải dựa trên những con số khoa học, và đây cũng chính là thách thức cốt lõi nhất của kế toán trong ngành.
Một dịch vụ kế toán chuyên sâu cho ngành xây dựng sẽ giải quyết bài toán phức tạp này thông qua các nghiệp vụ chuyên biệt, đảm bảo bức tranh tài chính của bạn luôn minh bạch và chính xác.
- Tập hợp chi phí theo từng công trình: Xây dựng hệ thống mã hóa để bóc tách và tập hợp đầy đủ các chi phí (nguyên vật liệu trực tiếp, nhân công trực tiếp, máy thi công, chi phí chung…) cho từng dự án, hạng mục riêng lẻ.
- Ghi nhận doanh thu theo tiến độ: Áp dụng đúng Chuẩn mực Kế toán Việt Nam số 15 (VAS 15) về Hợp đồng xây dựng, ghi nhận doanh thu và chi phí tương ứng theo phương pháp tỷ lệ phần trăm hoàn thành tại mỗi kỳ kế toán.
- Xử lý chi phí dở dang chính xác: Đối với các công trình kéo dài qua nhiều năm, việc kết chuyển chi phí sản xuất kinh doanh dở dang một cách chuẩn mực là yếu tố then chốt để xác định đúng lợi nhuận.
- Cung cấp bức tranh tài chính trung thực: Việc áp dụng đúng các phương pháp trên giúp báo cáo tài chính phản ánh đúng bản chất hoạt động kinh doanh trong kỳ, thay vì đợi đến khi công trình hoàn tất mới ghi nhận.
Việc làm chủ được nghiệp vụ tính giá thành và ghi nhận doanh thu theo từng công trình không chỉ giúp doanh nghiệp tuân thủ pháp luật, mà còn cung cấp cho ban lãnh đạo những thông tin quản trị vô giá ngay trong quá trình thi công.
Xem thêm: Cách Chuẩn Bị Số Liệu Kế Toán Để Báo Cáo Thuế Chính Xác
Hoàn Thiện Hồ Sơ, Chứng Từ Đặc Thù
Trong ngành xây dựng, một bộ hồ sơ, chứng từ đầy đủ không chỉ là thủ tục hành chính, mà nó chính là “lá chắn” pháp lý để bảo vệ và công nhận từng đồng chi phí mà doanh nghiệp thực tế đã bỏ ra.
Một dịch vụ kế toán am hiểu ngành xây dựng sẽ đóng vai trò như một người quản lý hồ sơ chuyên nghiệp, đảm bảo hệ thống chứng từ của bạn luôn đầy đủ và chặt chẽ.
- Quản lý hồ sơ nghiệm thu, thanh quyết toán: Tư vấn, yêu cầu và hệ thống hóa một cách khoa học các loại hồ sơ đặc thù như hợp đồng, biên bản nghiệm thu giai đoạn, bảng xác định giá trị khối lượng hoàn thành, và hồ sơ hoàn công.
- Đảm bảo tính hợp lệ của chi phí: Toàn bộ hồ sơ được sắp xếp để đáp ứng các yêu cầu khắt khe về chi phí được trừ khi tính thuế TNDN theo quy định tại Thông tư 96/2015/TT-BTC.
- Kiểm soát chứng từ từ thầu phụ và nhà cung cấp: Thiết lập quy trình yêu cầu và kiểm tra đầy đủ hóa đơn, hợp đồng, biên bản nghiệm thu từ các đối tác trước khi tiến hành thanh toán.
- Xây dựng quy trình kiểm soát nội bộ: Giúp doanh nghiệp xây dựng một quy trình phối hợp chặt chẽ giữa bộ phận kế toán và ban chỉ huy công trường để tránh thất lạc hoặc thiếu sót hồ sơ.
Với một hệ thống chứng từ được quản lý chuyên nghiệp, doanh nghiệp có thể hoàn toàn tự tin rằng mọi chi phí phát sinh đều hợp lệ và được bảo vệ an toàn trước bất kỳ cuộc thanh tra, kiểm tra nào.
Xem thêm: Sự khác biệt giữa báo cáo thuế quý và báo cáo thuế năm
Rủi Ro Về Thuế
Do tính chất phức tạp và giá trị giao dịch lớn, doanh nghiệp xây dựng luôn nằm trong vùng rủi ro cao về thuế, đòi hỏi một người dẫn đường giàu kinh nghiệm để tránh những “cái bẫy” có thể gây ra thiệt hại tài chính nặng nề.
Một dịch vụ kế toán chuyên nghiệp sẽ giúp bạn nhận diện và phòng tránh các rủi ro về thuế phổ biến nhất trong ngành xây dựng, bao gồm:
- Rủi ro sai thời điểm xuất hóa đơn: Tư vấn và tuân thủ tuyệt đối quy định tại Điều 9 Nghị định 123/2020/NĐ-CP, chỉ xuất hóa đơn tại thời điểm nghiệm thu, bàn giao khối lượng công trình, không xuất hóa đơn khi nhận tiền tạm ứng.
- Rủi ro chi phí bị loại bỏ: Chủ động rà soát và cảnh báo sớm các khoản chi phí có nguy cơ không được chấp nhận do thiếu hồ sơ, chứng từ hợp lệ, giúp doanh nghiệp khắc phục kịp thời.
- Rủi ro quyết toán thuế công trình đa năm: Có kinh nghiệm xử lý và kê khai quyết toán thuế TNDN một cách chính xác cho các công trình gối đầu qua nhiều năm tài chính.
- Rủi ro từ các chi phí phức tạp: Tư vấn cách xử lý các loại chi phí nhạy cảm như chi phí nhân công không đóng bảo hiểm xã hội, chi phí đội xe máy thi công… sao cho hợp lý và tuân thủ pháp luật.
Bằng cách lường trước và chủ động phòng tránh các rủi ro, dịch vụ kế toán chuyên sâu hoạt động như một hệ thống cảnh báo sớm, giúp doanh nghiệp vận hành an toàn và tối ưu hóa nghĩa vụ thuế.
Xem thêm: Hướng dẫn chi tiết về lưu trữ hóa đơn và chứng từ kế toán
Kế Toán Quản Trị
Một dịch vụ kế toán xuất sắc không chỉ hoàn thành nghĩa vụ với cơ quan thuế, mà còn phải biến những con số khô khan thành công cụ quản lý mạnh mẽ, cung cấp thông tin quý giá cho chủ doanh nghiệp.
Trong ngành xây dựng, nơi lợi nhuận phụ thuộc vào việc kiểm soát chi phí từng ngày, các báo cáo quản trị sau đây có vai trò sống còn:
- Báo cáo lãi/lỗ chi tiết theo từng công trình: Giúp bạn biết chính xác công trình nào đang hiệu quả, công trình nào đang thua lỗ và cần can thiệp ngay lập tức.
- Báo cáo so sánh chi phí thực tế so với dự toán: Chỉ ra các hạng mục đang bị vượt chi (vật tư, nhân công, ca máy…), giúp bạn nhanh chóng tìm ra nguyên nhân và đưa ra hành động chấn chỉnh.
- Báo cáo phân tích dòng tiền theo dự án: Hỗ trợ việc lập kế hoạch tài chính, mua sắm vật tư và điều phối vốn giữa các dự án một cách chủ động và hiệu quả.
- Các báo cáo phân tích theo yêu cầu: Xây dựng các báo cáo đặc thù khác để đo lường hiệu suất của từng đội thi công, từng nhà cung cấp, giúp bạn có cơ sở để ra quyết định khen thưởng hoặc thay thế.
Giá trị lớn nhất mà một dịch vụ kế toán chuyên sâu mang lại chính là việc trao vào tay bạn những con số “biết nói”, giúp bạn từ một người xây dựng giỏi trở thành một nhà quản lý tài ba.
Kết luận
Kế toán cho doanh nghiệp xây dựng là một lĩnh vực đòi hỏi sự kết hợp nhuần nhuyễn giữa chuyên môn kế toán tài chính, sự am hiểu sâu sắc về luật thuế và kiến thức đặc thù của ngành. Việc lựa chọn một đối tác cung cấp dịch vụ kế toán chỉ dựa trên tiêu chí giá rẻ mà bỏ qua năng lực chuyên môn có thể mang lại những hậu quả khôn lường. Đầu tư vào một dịch vụ chuyên nghiệp, “hiểu nghề” không phải là một khoản chi phí, mà là một khoản đầu tư vào sự an toàn pháp lý, sự minh bạch tài chính và khả năng quản trị hiệu quả. Nó giúp bạn xây dựng một nền móng tài chính vững chắc, là cơ sở để doanh nghiệp tự tin thắng những gói thầu lớn và phát triển bền vững.
Đừng để những rủi ro kế toán trở thành vật cản trên con đường phát triển của bạn. Hãy để các chuyên gia của Luật và Kế toán An Khang đồng hành và mang đến giải pháp chuyên sâu nhất cho doanh nghiệp của bạn.
