Doanh nghiệp có bắt buộc phải có kế toán không? Bài toán sử dụng nhân lực khi thành lập công ty 2024
Doanh nghiệp có bắt buộc phải có kế toán không? Vị trí kế toán trong doanh nghiệp có thực sự cần thiết không? Bài viết này Luật An Khang giúp quý khách hàng tìm hiểu quy định pháp luật về việc bố trí kế toán trong doanh nghiệp, trường hợp nào không cần sử dụng kế toán, trách nhiệm và vai trò của kế toán đối với doanh nghiệp.
Kế toán là gì?
Định nghĩa kế toán
Khoản 8 Điều 3 Luật Kế toán 2019 định nghĩa: Kế toán là việc thu thập, xử lý, kiểm tra, phân tích và cung cấp thông tin kinh tế, tài chính dưới hình thức giá trị, hiện vật và thời gian lao động. Kế toán doanh nghiệp là bộ phận thu thập, ghi chép, xử lý, kiểm soát và cung cấp các thông tin tài chính, kinh tế của một doanh nghiệp. Bao gồm các hoạt động như lập báo cáo tài chính, quản lý thu chi, phân tích dữ liệu tài chính, đánh giá rủi ro và quản lý ngân sách.
Đơn vị kế toán là cơ quan, tổ chức, đơn vị quy định tại các khoản 1, 2, 3, 4 và 5 Điều 2 của Luật này có lập báo cáo tài chính, bao gồm:
- Cơ quan có nhiệm vụ thu, chi ngân sách nhà nước các cấp.
- Cơ quan nhà nước, tổ chức, đơn vị sự nghiệp sử dụng ngân sách nhà nước.
- Tổ chức, đơn vị sự nghiệp không sử dụng ngân sách nhà nước.
- Doanh nghiệp được thành lập và hoạt động theo pháp luật Việt Nam; chi nhánh, văn phòng đại diện của doanh nghiệp nước ngoài hoạt động tại Việt Nam.
- Hợp tác xã, liên hiệp hợp tác xã.

Vai trò của kế toán đối với doanh nghiệp
Tài chính, ngân sách là gốc rễ của tất cả các doanh nghiệp và kế toán viên là những người hiểu doanh nghiệp hơn bất kỳ ai thông qua hoạt động thu thập, tổng hợp và báo cáo tài chính. Quy mô doanh nghiệp càng lớn, càng cần phải có đội ngũ nhân sự kế toán giỏi, chuyên môn vững chắc để đảm bảo sự minh bạch, chính xác trong việc thực hiện và kiểm soát ngân sách của doanh nghiệp.
Vai trò của kế toán được thể hiện qua việc giúp doanh nghiệp:
- Đánh giá hiệu quả hoạt động kinh doanh: kế toán là tổng hợp các số liệu thu – chi, phân tích, kiểm tra các khoản nợ, quản lý tài sản, thực hiện các hồ sơ, giấy tờ, báo cáo tài chính kịp thời để quản lý nắm bắt tình hình kinh doanh của công ty và phân bổ ngân sách một cách hợp lý.
- Đảm bảo doanh nghiệp hoàn thành nghĩa vụ theo quy định của nhà nước: kế toán phải đảm bảo rằng các khoản nợ như thuế bán hàng, VAT, thuế thu nhập, bảo hiểm xã hội… cần giải quyết một cách đầy đủ và chính xác.
- Dự báo tình hình tài chính của doanh nghiệp: việc kiểm tra thường xuyên các nguồn ngân sách, lập báo cáo theo dõi và dự báo tình hình tài chính của doanh nghiệp để đưa ra các đề xuất kịp thời góp phần quan trọng trong việc cung cấp đủ chi phí để duy trì hoạt động của doanh nghiệp.
Doanh nghiệp nào bắt buộc phải có kế toán?
Căn cứ quy định tại Điều 20 Nghị định 174/2016/NĐ-CP quy định về vị trí kế toán trưởng, người phụ trách kế toán, đơn vị phải có kế toán gồm:
- Các doanh nghiệp mới thành lập thì được bố trí người phụ trách kế toán trong thời gian tối đa là 12 tháng. Hết 12 tháng doanh nghiệp phải bố trí người làm kế toán trưởng.
- Các doanh nghiệp phải bố trí kế toán trưởng, trừ doanh nghiệp siêu nhỏ.
- Các doanh nghiệp siêu nhỏ theo quy định của Luật về hỗ trợ doanh nghiệp vừa và nhỏ được bố trí người phụ trách kế toán thay cho kế toán trưởng
Vậy, không có doanh nghiệp nào được phép không cần có kế toán.
Trường hợp được miễn bố trí kế toán trưởng?

Khoản 1 Điều 53 Luật Kế toán 2019 nêu khái niệm: Kế toán trưởng là người đứng đầu bộ máy kế toán của một đơn vị, cơ quan, doanh nghiệp, có nhiệm vụ thực hiện công tác kế toán trong đơn vị kế toán đó.
Tại Khoản 2 Điều 20 Nghị định 174/2016/NĐ-CP chỉ rõ các doanh nghiệp siêu nhỏ theo quy định của pháp luật về hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa được bố trí phụ trách kế toán mà không bắt buộc phải bố trí kế toán trưởng.
Theo Nghị định 80/2021/NĐ-CP doanh nghiệp nhỏ được xác định như sau:
- Doanh nghiệp siêu nhỏ trong lĩnh vực nông nghiệp, lâm nghiệp, thủy sản; lĩnh vực công nghiệp và xây dựng sử dụng lao động có tham gia bảo hiểm xã hội bình quân năm không quá 10 người và tổng doanh thu của năm không quá 3 tỷ đồng hoặc tổng nguồn vốn của năm không quá 3 tỷ đồng.
- Doanh nghiệp siêu nhỏ trong lĩnh vực thương mại và dịch vụ sử dụng lao động có tham gia bảo hiểm xã hội bình quân năm không quá 10 người và tổng doanh thu của năm không quá 10 tỷ đồng hoặc tổng nguồn vốn của năm không quá 3 tỷ đồng.
Như vậy, đối với các doanh nghiệp siêu nhỏ thỏa mãn theo quy định trên sẽ không bắt buộc phải có kế toán trưởng. Các quy định này nhằm hỗ trợ giảm chi phí cho các doanh nghiệp siêu nhỏ và đảm bảo cho hoạt động kế toán ở các công ty.
Giải pháp tối ưu cho doanh nghiệp không có đơn vị kế toán
Kiêm nhiệm công việc của kế toán

Để tối ưu nguồn chi phí, hạn chế tối đa các khoản chi trả, doanh nghiệp có thể lựa chọn một nhân sự đáp ứng đủ các điều kiện để trở thành kế toán của công ty kiêm nhiệm công việc của một kế toán viên, cụ thể:
- Có phẩm chất đạo đức nghề nghiệp, trung thực, liêm khiết, có ý thức chấp hành pháp luật;
- Có trình độ chuyên môn, nghiệp vụ về kế toán.
Thuê dịch vụ kế toán
Đối với doanh nghiệp cần một đơn vị kế toán chuyên nghiệp, đáng tin cậy, có trình độ cao về nghiệp vụ kế toán thì thuê dịch vụ kế toán là một lựa chọn phù hợp. Đặc biệt, đối với doanh nghiệp mới thành lập, chưa có bộ máy kế toán vững vàng, chuyên sâu, cần sự hỗ trợ từ các chuyên viên kế toán có trình độ cao để thực hiện các nghiệp vụ kế toán cũng như giải quyết các vấn đề phức tạp liên quan đến kê khai, báo cáo tài chính, và các thách thức khác trong quá trình hoạt động kinh doanh.
Vị trí kế toán đòi hỏi sự tỉ mỉ và đối mặt với khối lượng công việc lớn, đặc biệt là với kế toán viên thiếu kinh nghiệm, có thể dẫn đến sai sót. Hậu quả có thể tăng chi phí cho công ty, vì vậy thuê dịch vụ kế toán ngoài là lựa chọn hợp lý.
Sử dụng phần mềm kế toán

- Tính hệ thống:
- Các loại chứng từ, thông tin khách hàng, hàng hóa, nhà cung cấp, nhân viên, hợp đồng, công nợ, tài sản cố định, chi phí chờ phân bổ… được lưu trữ trong phần mềm kế toán, giúp dữ liệu mang tính nhất quán trên toàn hệ thống.
- Việc nhập liệu, truy xuất và chỉnh sửa thông tin nhanh chóng, hạn chế sai sót. Đồng thời dễ dàng giúp kiểm tra các lỗi dữ liệu bằng các công cụ kiểm lỗi thông minh trên phần mềm Kế toán.
- Tiết kiệm thời gian: Phần mềm Kế toán thực hiện hầu hết các thao tác cơ bản của kế toán viên, việc tính toán đều được thực hiện một cách tự động.
- Báo cáo, thống kê đầy đủ, linh động:
- Hệ thống Báo cáo, Thống kê được thiết kế linh động và phân nhóm khoa học, dễ dàng xem, in, chỉnh sửa theo nhiều tiêu chí khác nhau. Phần mềm Kế toán xuất được hầu hết các biểu mẫu Báo cáo, thống kê, đáp ứng được các yêu cầu từ quản lý doanh nghiệp.
- Ngoài ra, các mẫu báo cáo được thiết kế đẹp, chuẩn, đầy đủ thông tin, luôn cập nhật đúng với quy định của Bộ Tài Chính.
- Cập nhật thay đổi nhanh chóng về Thuế, BHXH và khả năng kết nối dữ liệu với cơ quan Thuế, Hóa đơn điện tử dễ dàng, tiện lợi
- Giúp cho công tác quản lý hiệu quả hơn
- Lưu trữ dữ liệu lâu dài và an toàn:
- Với khả năng sao lưu dữ liệu theo định thời: ngày, tháng, năm hoặc bất kỳ khi nào, giúp cho dữ liệu Kế toán của công ty được an toàn: hư máy tính, bị virus mã hóa.
- Hiện nay, các phần mềm kế toán đều có khả năng lưu trữ dữ liệu theo công nghệ điện toán đám mây (lưu trữ Online): đảm bảo bảo mật và khả năng truy cập dữ liệu ở mọi nơi, mọi lúc dễ dàng.
Kết luận
Trên đây là những thông tin giúp bạn tìm hiểu về sự cần thiết của bộ phận kế toán đối với doanh nghiệp. Nếu còn bất kỳ thắc mắc bất cứ vấn đề gì, quý khách hãy liên hệ hotline Luật An Khang để được hỗ trợ. Chúng tôi sẽ cung cấp dịch vụ chuyên nghiệp nhất về kế toán, doanh nghiệp cũng như tư vấn các vấn đề pháp lý về kế toán khi thành lập doanh nghiệp.