Trong thực tế, nhiều doanh nghiệp sau khi đã nộp báo cáo tài chính mới phát hiện sai sót số liệu hoặc thiếu thông tin quan trọng. Vậy trong năm 2025, khi nào được phép điều chỉnh và nộp lại báo cáo tài chính, thủ tục thực hiện ra sao, căn cứ pháp luật nào điều chỉnh?
Bài viết sẽ phân tích chi tiết, hướng dẫn từng bước xử lý báo cáo tài chính khi phát hiện sai sót, đồng thời chỉ ra những lưu ý quan trọng để doanh nghiệp tuân thủ đúng quy định và tránh rủi ro pháp lý.
Hiểu đúng về báo cáo tài chính và ý nghĩa pháp lý
Báo cáo tài chính là hệ thống báo cáo bằng tiền, phản ánh tình hình tài sản, nợ phải trả, nguồn vốn, kết quả kinh doanh và dòng tiền của doanh nghiệp trong một kỳ kế toán. Đây không chỉ là nghĩa vụ kế toán mà còn là công cụ để cơ quan quản lý nhà nước, nhà đầu tư và đối tác đánh giá năng lực tài chính, hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp.
Theo Luật Kế toán 2015 và Thông tư 200/2014/TT-BTC, mọi doanh nghiệp đều phải lập và nộp báo cáo tài chính định kỳ. Trường hợp nộp sai, thiếu hoặc có chênh lệch với sổ sách, doanh nghiệp bắt buộc phải điều chỉnh và nộp lại theo đúng quy định.
Báo cáo tài chính không đơn thuần là giấy tờ hành chính. Nó là căn cứ pháp lý để xác định nghĩa vụ thuế, quyền lợi cổ đông, giá trị doanh nghiệp và trách nhiệm của người đại diện pháp luật. Do đó, việc điều chỉnh và nộp lại báo cáo tài chính phải được thực hiện cẩn trọng, minh bạch và đúng quy định.
Xem thêm: Các loại báo cáo tài chính cho doanh nghiệp – Doanh nghiệp mới thành lập cần biết gì?
Khi nào cần điều chỉnh và nộp lại báo cáo tài chính?
Doanh nghiệp không phải lúc nào cũng được phép thay đổi báo cáo tài chính đã nộp. Việc điều chỉnh chỉ được thực hiện trong một số trường hợp pháp luật cho phép:
- Phát hiện sai sót số liệu: Nếu trong quá trình kiểm toán nội bộ, cơ quan thuế thanh tra hoặc bộ phận kế toán phát hiện số liệu ghi nhận sai (ví dụ: doanh thu, chi phí, lợi nhuận).
- Bổ sung thông tin bắt buộc: Trường hợp báo cáo thiếu phụ lục, thiếu thuyết minh báo cáo tài chính hoặc sai biểu mẫu.
- Thay đổi chính sách kế toán: Khi doanh nghiệp phải áp dụng chuẩn mực kế toán mới, điều chỉnh phương pháp khấu hao, phân bổ chi phí.
- Yêu cầu từ cơ quan nhà nước: Cơ quan thuế, cơ quan thống kê hoặc kiểm toán Nhà nước yêu cầu nộp lại do không phù hợp với quy định pháp luật.
⚖️ Theo Điều 12 Nghị định 41/2018/NĐ-CP, nếu doanh nghiệp nộp báo cáo tài chính sai, không đầy đủ, hoặc nộp chậm so với thời hạn, có thể bị xử phạt hành chính từ 5 – 20 triệu đồng. Vì vậy, việc điều chỉnh kịp thời và đúng thủ tục giúp giảm thiểu rủi ro pháp lý.
Quy định pháp luật điều chỉnh việc nộp lại báo cáo tài chính
Căn cứ quan trọng gồm:
- Luật Kế toán 2015, Điều 30: Doanh nghiệp phải chịu trách nhiệm về tính trung thực, chính xác của báo cáo tài chính.
- Thông tư 200/2014/TT-BTC và Thông tư 133/2016/TT-BTC: Hướng dẫn chế độ kế toán và quy định chi tiết về việc sửa sai số liệu trong báo cáo.
- Nghị định 41/2018/NĐ-CP: Xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực kế toán, kiểm toán độc lập.
- Các công văn hướng dẫn của Bộ Tài chính năm 2025, trong đó nhấn mạnh rằng doanh nghiệp có thể điều chỉnh và nộp lại báo cáo tài chính nhưng phải nêu rõ lý do, đồng thời lưu hồ sơ kế toán chứng minh số liệu sửa đổi.
Xem thêm: Báo cáo tài chính và giá trị tài sản ròng: Cách xác định đúng quy định pháp luật
Quy trình điều chỉnh và nộp lại báo cáo tài chính năm 2025
Để tránh sai sót và bị xử phạt, doanh nghiệp nên tuân theo quy trình chuẩn:
4.1. Rà soát sai sót
- Kiểm tra số liệu đối chiếu giữa sổ cái, sổ chi tiết, báo cáo kết quả kinh doanh, bảng cân đối kế toán.
- Xác định rõ sai sót ở chỉ tiêu nào, nguyên nhân do ghi nhận sai hay do bỏ sót nghiệp vụ.
4.2. Lập biên bản điều chỉnh
- Kế toán trưởng hoặc bộ phận kế toán lập biên bản giải trình về sai sót.
- Ghi rõ căn cứ pháp luật và số liệu sau điều chỉnh.
4.3. Lập lại báo cáo tài chính
- Sử dụng đúng biểu mẫu theo Thông tư 200 hoặc Thông tư 133 (tùy loại hình doanh nghiệp).
- Đính kèm thuyết minh giải thích về số liệu đã thay đổi.
4.4. Nộp báo cáo tài chính điều chỉnh
- Nộp qua cổng thông tin điện tử của cơ quan thuế.
- Nếu báo cáo đã gửi cho cơ quan thống kê hoặc cơ quan đăng ký kinh doanh thì cũng phải nộp lại bản điều chỉnh cho các cơ quan này.
4.5. Lưu trữ hồ sơ kế toán
- Báo cáo tài chính cũ, báo cáo đã điều chỉnh và toàn bộ chứng từ liên quan phải lưu tối thiểu 10 năm theo Luật Kế toán.
Lưu ý khi doanh nghiệp điều chỉnh báo cáo tài chính
- Không xóa hoặc thay thế báo cáo đã nộp: Báo cáo cũ vẫn phải lưu cùng báo cáo điều chỉnh để phục vụ thanh tra, kiểm toán.
- Đảm bảo tính nhất quán: Sau khi điều chỉnh, số liệu trên báo cáo tài chính phải phù hợp với hồ sơ khai thuế, báo cáo thống kê.
- Thông báo kịp thời: Nếu báo cáo đã công bố công khai (ví dụ với công ty cổ phần niêm yết), doanh nghiệp phải có văn bản thông báo lại cho cổ đông và nhà đầu tư.
- Thời hạn nộp lại: Ngay sau khi phát hiện sai sót, không được để đến kỳ quyết toán sau mới điều chỉnh.
Xem thêm: Báo cáo tài chính năm – Nơi nộp và quy định theo Thông tư 24/2021/TT-BTC
Kết luận
Điều chỉnh và nộp lại báo cáo tài chính không chỉ là thủ tục hành chính đơn thuần mà còn là trách nhiệm pháp lý quan trọng của doanh nghiệp. Thực hiện đúng quy định sẽ giúp doanh nghiệp minh bạch tài chính, tránh rủi ro bị xử phạt và duy trì uy tín với đối tác.
