Đăng ký nhãn hiệu không chỉ là giải pháp bảo vệ tên gọi, logo hay khẩu hiệu mà còn là vũ khí pháp lý giúp các cá nhân, doanh nghiệp trong lĩnh vực này khẳng định quyền sở hữu hợp pháp và ngăn chặn hành vi xâm phạm.
Trong thời đại thương mại điện tử bùng nổ, livestream bán hàng và hoạt động KOL (người có sức ảnh hưởng) trở thành công cụ tiếp cận khách hàng mạnh mẽ. Tuy nhiên, cạnh tranh khốc liệt cũng đồng nghĩa với nguy cơ thương hiệu bị sao chép, giả mạo, gây thiệt hại về uy tín và doanh thu.
Bài viết của Luật An Khang sẽ phân tích rõ lý do, điều kiện và thủ tục đăng ký nhãn hiệu cho dịch vụ livestream bán hàng, KOL theo quy định mới nhất.
Vì sao dịch vụ livestream bán hàng, KOL cần đăng ký nhãn hiệu?
Theo Luật Sở hữu trí tuệ 2005 (sửa đổi, bổ sung các năm 2009, 2019 và 2022), nhãn hiệu là dấu hiệu dùng để phân biệt hàng hóa, dịch vụ của tổ chức, cá nhân này với hàng hóa, dịch vụ của tổ chức, cá nhân khác.
Hoạt động livestream bán hàng, KOL thường sử dụng tên kênh, logo, khẩu hiệu để xây dựng hình ảnh và tạo niềm tin với khách hàng. Nếu không thực hiện đăng ký nhãn hiệu, bạn sẽ gặp các rủi ro sau:
- Bị đối thủ đăng ký trước và yêu cầu bạn ngừng sử dụng tên thương hiệu của chính mình.
- Mất uy tín nếu bên khác sử dụng tên tương tự để bán hàng giả, kém chất lượng.
- Khó mở rộng thương hiệu sang các nền tảng hoặc lĩnh vực khác vì vướng tranh chấp quyền sở hữu.
Ví dụ thực tế: Một KOL trong lĩnh vực làm đẹp đã sử dụng tên “BeautyQueen” nhiều năm nhưng không đăng ký nhãn hiệu. Khi thương hiệu trở nên nổi tiếng, một công ty mỹ phẩm khác đăng ký độc quyền tên này và yêu cầu KOL ngừng sử dụng, dẫn đến mất toàn bộ kênh fanpage và khách hàng trung thành.
Xem thêm: Bảo hộ nhãn hiệu âm thanh: Khái niệm, phân loại và quy định pháp luật
Điều kiện để nhãn hiệu được bảo hộ
Điều 72 Luật Sở hữu trí tuệ 2005 (sửa đổi 2022) quy định nhãn hiệu được bảo hộ khi đáp ứng:
- Có khả năng phân biệt: Nhãn hiệu không trùng hoặc tương tự gây nhầm lẫn với nhãn hiệu đã được đăng ký trước cho cùng loại dịch vụ.
- Không thuộc trường hợp bị cấm: Ví dụ, không được trùng với quốc kỳ, quốc huy; không chứa nội dung vi phạm đạo đức xã hội.
- Thể hiện dưới dạng dấu hiệu nhìn thấy được: Có thể là chữ, từ ngữ, hình vẽ, hình ảnh hoặc sự kết hợp các yếu tố đó, thể hiện bằng một hoặc nhiều màu sắc.
Với dịch vụ livestream bán hàng, KOL, nhãn hiệu thường được đăng ký dưới hình thức:
- Tên kênh livestream.
- Logo cá nhân hoặc doanh nghiệp.
- Khẩu hiệu nhận diện thương hiệu.
Phân nhóm dịch vụ khi đăng ký nhãn hiệu cho livestream bán hàng, KOL
Theo Bảng phân loại Nice phiên bản 12-2024, dịch vụ livestream bán hàng và hoạt động KOL thường thuộc nhóm:
| Nhóm | Loại dịch vụ liên quan | Ví dụ minh họa |
| Nhóm 35 | Dịch vụ quảng cáo, tiếp thị, bán hàng trực tuyến | Livestream giới thiệu sản phẩm, dịch vụ |
| Nhóm 41 | Dịch vụ giải trí, cung cấp nội dung trực tuyến | Chương trình talkshow, giao lưu trực tuyến |
| Nhóm 38 | Dịch vụ truyền thông, phát sóng trực tuyến | Livestream trên nền tảng mạng xã hội |
Việc phân nhóm chính xác khi đăng ký nhãn hiệu là rất quan trọng để đảm bảo quyền bảo hộ phù hợp với lĩnh vực kinh doanh thực tế.
Quy trình đăng ký nhãn hiệu cho dịch vụ livestream bán hàng, KOL
Quy trình này được thực hiện theo Điều 89 – 118 Luật Sở hữu trí tuệ và hướng dẫn tại Thông tư 01/2007/TT-BKHCN (sửa đổi, bổ sung nhiều lần).
Bước 1: Tra cứu nhãn hiệu
- Mục tiêu: Xác định nhãn hiệu dự định đăng ký có trùng hoặc tương tự với nhãn hiệu đã được bảo hộ hay không.
- Có thể tra cứu sơ bộ trên Cổng thông tin của Cục Sở hữu trí tuệ hoặc sử dụng dịch vụ tra cứu chuyên sâu.
Bước 2: Chuẩn bị hồ sơ đăng ký
- Tờ khai đăng ký nhãn hiệu (theo mẫu của Cục SHTT).
- Mẫu nhãn hiệu (kích thước 80x80mm).
- Danh mục dịch vụ mang nhãn hiệu (phân nhóm theo Bảng Nice).
- Giấy ủy quyền (nếu nộp qua tổ chức đại diện SHTT).
- Chứng từ nộp lệ phí.
Bước 3: Nộp hồ sơ
- Nộp trực tiếp hoặc qua bưu điện tới Cục Sở hữu trí tuệ (Hà Nội, Đà Nẵng, TP.HCM) hoặc nộp trực tuyến qua hệ thống của Cục.
Bước 4: Thẩm định hình thức (1 tháng)
- Kiểm tra tính hợp lệ của hồ sơ.
Bước 5: Công bố đơn (trong 2 tháng kể từ ngày chấp nhận đơn hợp lệ).
Bước 6: Thẩm định nội dung (9-12 tháng)
- Đánh giá khả năng bảo hộ của nhãn hiệu.
Bước 7: Cấp văn bằng bảo hộ
- Nếu đủ điều kiện, Cục SHTT cấp Giấy chứng nhận đăng ký nhãn hiệu, có hiệu lực 10 năm và gia hạn nhiều lần liên tiếp.
Chi phí đăng ký nhãn hiệu
Căn cứ Thông tư 263/2016/TT-BTC, lệ phí đăng ký nhãn hiệu bao gồm:
- Phí nộp đơn: 150.000 đồng/nhóm dịch vụ.
- Phí thẩm định nội dung: 550.000 đồng/nhóm.
- Phí công bố: 120.000 đồng.
- Phí cấp Giấy chứng nhận: 120.000 đồng.
Ngoài ra, nếu thuê dịch vụ đại diện SHTT, chi phí sẽ tùy vào từng đơn vị (thường từ 1,5 – 3 triệu đồng/nhãn hiệu/nhóm).
Xem thêm: Đăng ký nhãn hiệu sản phẩm OCOP: Hướng dẫn đầy đủ từ A đến Z
Lưu ý để tăng khả năng bảo hộ nhãn hiệu
- Sáng tạo và khác biệt: Tên, logo nên độc đáo, tránh sử dụng từ ngữ mô tả chung chung.
- Tra cứu trước khi nộp: Giúp giảm nguy cơ bị từ chối và tiết kiệm thời gian.
- Đăng ký sớm: Quyền ưu tiên thuộc về người nộp đơn trước.
- Bảo hộ toàn diện: Nếu có đủ ngân sách, nên đăng ký cả tên chữ, logo và slogan.
Kết luận
Hoạt động livestream bán hàng và KOL đang là xu hướng kiếm tiền mạnh mẽ, nhưng cũng tiềm ẩn nhiều rủi ro nếu thương hiệu không được bảo hộ hợp pháp.
Đăng ký nhãn hiệu chính là giải pháp giúp bạn bảo vệ quyền lợi, ngăn chặn hành vi xâm phạm và nâng cao uy tín với khách hàng, đối tác. Đừng để công sức xây dựng thương hiệu nhiều năm bị mất chỉ vì chậm trễ trong việc đăng ký.
