Việt Á: Kit Test Trở Thành Cỗ Máy In Tiền Khổng Lồ – Ai Đứng Sau Mạng Lưới Tham Nhũng Tỷ Đô (Phần 2)
Vụ án Việt Á không chỉ là một bê bối tham nhũng chấn động, mà còn là bài học đắt giá về sự yếu kém trong quản lý, giám sát y tế. Hàng trăm tỷ đồng bị thất thoát, niềm tin của người dân bị tổn thương nghiêm trọng. Dù nhiều cá nhân đã bị xử lý, nhưng liệu công lý đã được thực thi một cách thỏa đáng? Hệ thống pháp luật có thực sự đủ mạnh để ngăn chặn những vụ việc tương tự trong tương lai? Hãy cùng Luật An Khang tiếp tục làm rõ những góc khuất chưa có hồi kết của vụ án này.
1. Sự thật về bộ xét nghiệm của Việt Á và những nghi vấn cần làm rõ
1.1. WHO thực sự không chấp nhận bộ xét nghiệm của Việt Á?
Mặc dù Bộ Khoa học và Công nghệ từng khẳng định bộ xét nghiệm COVID-19 của Việt Á đã được WHO chấp thuận, nhưng sự thật lại hoàn toàn khác. Theo báo cáo công khai của WHO ngày 20/10/2020, bộ xét nghiệm này bị đánh giá “Not Accepted” (Không được chấp nhận) vì không đáp ứng đủ các tiêu chí về an toàn, hiệu quả và hệ thống quản lý chất lượng.
Mã số EUL 0524-2100 mà Việt Á quảng bá thực chất chỉ là mã số xác nhận khi công ty đăng ký thẩm định với WHO, chứ không phải mã số cấp phép chính thức. Sau khi vụ bê bối thổi giá bộ xét nghiệm bị phanh phui, bài viết công bố thông tin sai lệch về việc WHO chấp thuận bộ xét nghiệm của Việt Á vẫn tồn tại trên website của Bộ Khoa học và Công nghệ.
Mãi đến ngày 20/12/2021, sau khi báo chí vào cuộc, bài viết mới bị gỡ bỏ. Ông Trí Thanh Hùng, Phó Vụ trưởng Vụ Khoa học và Công nghệ các khối ngành kinh tế – kỹ thuật (Bộ Khoa học và Công nghệ), sau đó thừa nhận rằng bộ chưa xem xét kỹ lưỡng thông tin phản hồi của WHO và đây là “sơ suất” của bộ.
1.2.Nghi vấn về trụ sở và khả năng sản xuất của Việt Á
Bên cạnh những tranh cãi về quy trình cấp phép, một vấn đề khác cũng được dư luận quan tâm là trụ sở và năng lực sản xuất thực sự của Việt Á. Mặc dù công ty này cung cấp bộ xét nghiệm cho cả nước với số lượng lớn, nhưng địa chỉ trụ sở lại không rõ ràng.
- Trụ sở chỉ tồn tại trên giấy? Việt Á đăng ký trụ sở chính hoành tráng tại TP.HCM, nhưng thực tế chỉ là địa chỉ “ma”, không có hoạt động kinh doanh nào diễn ra. Chi nhánh tại Bình Dương cũng không phải nhà máy sản xuất mà thực chất chỉ là một dãy nhà hàng tiệc cưới.
- Nhà máy sản xuất hiện đại hay chỉ là phòng chứa hàng? Việt Á tuyên bố có nhà máy sản xuất hiện đại, nhưng thực tế nhà máy ở Bình Dương chỉ là một căn phòng nhỏ với vài thiết bị cũ kỹ, chủ yếu dùng để chứa thùng carton. Nhân viên sản xuất chỉ có khoảng 10 người, không có chuyên môn và chỉ làm công việc đơn giản là phối trộn nguyên liệu.
Điều đáng nói là nguồn gốc nguyên liệu để sản xuất bộ xét nghiệm hoàn toàn không rõ ràng. Ngoài Tổng giám đốc Phan Quốc Việt, không ai biết nguyên liệu này được nhập từ đâu, sản xuất như thế nào, và liệu có đảm bảo chất lượng hay không.
Bạn đang tìm hiểu về dịch vụ thành lập công ty 690.000đ
2. Hành Vi Thổi Phồng Giá Kit Test Và Mạng Lưới Cấu Kết Rộng Lớn
Ngay từ đầu, Công ty Cổ phần Công nghệ Việt Á đã có hành vi gian dối khi cố tình thổi phồng chi phí sản xuất kit test nhằm tạo vỏ bọc hợp pháp cho việc nâng giá bán. Theo báo Người Lao Động, giá thành thực tế của mỗi bộ kit test chỉ khoảng 143.000 đồng, bao gồm nguyên vật liệu, nhân công và lợi nhuận hợp lý khoảng 5%. Tuy nhiên, Việt Á đã khai báo với cơ quan chức năng một con số cao gấp hơn 3 lần, lên đến 470.000 đồng.
Hành vi này không chỉ giúp Việt Á hợp thức hóa mức giá bán trên trời mà còn đặt gánh nặng lên ngân sách nhà nước và người dân trong bối cảnh đại dịch. Khi nhu cầu xét nghiệm tăng vọt do dịch bệnh lây lan nhanh chóng, nguồn cung kit test khan hiếm trên toàn cầu, Việt Á đã lợi dụng tình hình để đẩy giá lên cao gấp nhiều lần giá trị thực.
3. Vai Trò Của Bộ Y Tế Và Bộ Khoa Học & Công Nghệ Trong Phi Vụ Thổi Giá
Không chỉ dừng lại ở việc nâng giá kit test một cách trắng trợn, Việt Á còn nhận được sự “hỗ trợ” từ hai bộ quan trọng: Bộ Y tế và Bộ Khoa học & Công nghệ. Dù không trực tiếp sản xuất hay định giá kit test, nhưng hai bộ này lại đóng vai trò tiếp tay, tạo điều kiện cho hành vi trục lợi bất chính của Việt Á.
3.1. Bộ Y Tế: “Hiệp Thương Giá” Đầy Nghi Vấn
Bộ Y tế, với vai trò quản lý và cấp phép lưu hành sản phẩm y tế, đã có những hành động đầy đáng ngờ:
- Xác định giá bán bất hợp lý: Bộ Y tế đã bắt tay với Việt Á để “hiệp thương” mức giá bán kit test lên đến 470.000 đồng, trong khi biết rõ giá sản xuất thực tế chỉ bằng 1/3 con số này. Điều này đồng nghĩa với việc Bộ Y tế đã gián tiếp tiếp tay cho hành vi trục lợi trên nỗi đau của người dân.
- Cấp phép lưu hành thần tốc: Bộ Y tế đã phê duyệt lưu hành kit test của Việt Á chỉ trong vòng một ngày, ngay sau khi Bộ Khoa học & Công nghệ thông qua kết quả nghiên cứu. Sự vội vàng này dấy lên nghi vấn về việc “lót đường” cho Việt Á, bỏ qua các quy trình kiểm định cần thiết.
- Làm ngơ trước dấu hiệu bất thường: Dù có nhiều dấu hiệu bất thường về giá bán và chất lượng kit test, Bộ Y tế không hề có động thái kiểm tra hay xử lý kịp thời.
Xem thêm: Đại Án MOBIFONE: 8900 tỷ và những điều chưa từng được hé lộ ( Phần 2)
3.2. Bộ Khoa Học & Công Nghệ: Đóng Góp Vào “Cơn Bão” Việt Á
Bộ Khoa học & Công nghệ cũng không vô can trong vụ bê bối này khi đã cấp phép nghiên cứu và công bố kit test của Việt Á là “đạt tiêu chuẩn” một cách vội vàng. Chính sự chấp thuận nhanh chóng này đã tạo tiền đề để Bộ Y tế cấp phép lưu hành mà không qua các bước kiểm định nghiêm ngặt.
4. Hệ Quả Của Hành Vi Gian Lận Kit Test
4.1.Gần 19 Tỷ Đồng Ngân Sách Nhà Nước Đổ Vào Đề Tài Nghiên Cứu Kit Test Của Việt Á
Đề tài nghiên cứu kit test của Việt Á được rót gần 19 tỷ đồng từ ngân sách nhà nước với kỳ vọng phục vụ cộng đồng trong bối cảnh đại dịch. Tuy nhiên, thay vì hỗ trợ người dân với giá hợp lý, Việt Á đã thương mại hóa sản phẩm với mức giá cắt cổ. Điều này dấy lên nghi vấn liệu có sự khuất tất trong việc sử dụng ngân sách hay không?
Không dừng lại ở đó, Bộ Khoa học và Công nghệ còn công bố thông tin sai lệch khi khẳng định kit test Việt Á được WHO chấp thuận. Đây là một động thái đánh lừa người dân và các cơ quan chức năng, tạo bệ đỡ cho Việt Á thao túng thị trường. Khi vụ việc bị phanh phui, thay vì thừa nhận sai lầm. Bộ Khoa học và Công nghệ lặng lẽ gỡ bỏ thông tin sai lệch trên website, chỉ đưa ra những lời giải thích sơ sài. Liệu có sự che giấu sai phạm trong nội bộ?
4.2. Hàng loạt CDC và bệnh viện tiếp tay nâng giá kit test
Những sai phạm ở cấp Trung ương đã kéo theo hàng loạt trung tâm kiểm soát bệnh tật (CDC) địa phương tham gia vào hành vi trục lợi, gây thất thoát ngân sách hàng nghìn tỷ đồng.
- CDC Hà Nội: Năm 2020, mua 28.300 kit test của Việt Á với tổng số tiền hơn 13 tỷ đồng, gây thiệt hại hơn 9 tỷ đồng.
- Bệnh viện TP. Thủ Đức: Mua 1.250 kit test với giá 640 triệu đồng qua ba gói thầu, làm thất thoát 460 triệu đồng.
- CDC Tiền Giang: Thanh toán hơn 11 tỷ đồng để mua kit test Việt Á, trong khi giá trị thực tế thấp hơn nhiều, gây thất thoát hơn 7 tỷ đồng.
Không chỉ dừng lại ở Hà Nội, Bắc Ninh, Tiền Giang hay TP. Hồ Chí Minh, Việt Á còn bắt tay với quan chức ở nhiều tỉnh thành khác như Kiên Giang, Bắc Giang, Đồng Tháp, Hải Dương, Bình Dương, Vĩnh Phúc, Hà Tĩnh và Quảng Nam. Từ đó, công ty này thiết lập một mạng lưới tham nhũng rộng lớn trên khắp cả nước.
5. Mạng Lưới Tham Nhũng Tinh Vi Trong Vụ Án Việt Á
5.1. Phan Quốc Việt – “Trùm” thao túng hệ thống
Phan Quốc Việt, Tổng Giám đốc Công ty Việt Á, được xem là nhân vật trung tâm trong mạng lưới tham nhũng này. Nhằm tối đa hóa lợi nhuận từ việc bán kit xét nghiệm COVID-19, ông ta không ngần ngại vung tiền hối lộ quan chức có thẩm quyền để đảm bảo Việt Á trúng thầu, phân phối sản phẩm với giá cao gấp nhiều lần so với thực tế. Bất chấp những thiệt hại nặng nề cho ngân sách nhà nước, mạng lưới này vẫn hoạt động trơn tru trong thời gian dài.
Mạng lưới tham nhũng này không chỉ dừng lại ở cấp địa phương mà còn lan rộng đến các vị trí lãnh đạo cao nhất trong ngành y tế và khoa học công nghệ.
- Cựu Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thanh Long: Bị cáo buộc nhận hối lộ 2,25 triệu USD để “bật đèn xanh” cho Việt Á. Ông từng tuyên bố trước Quốc hội rằng quy trình kiểm tra chất lượng kit test của Việt Á là “hoàn toàn đúng quy trình”.
- Cựu Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Chu Ngọc Anh: Bị cáo buộc nhận 250.000 USD để tạo điều kiện cho Việt Á trong việc nghiên cứu và sản xuất kit xét nghiệm.
5.2. Những “giao dịch ngầm” trong vụ án Việt Á
Theo kết luận điều tra, ông Phan Quốc Việt – Tổng Giám Đốc Công ty Việt Á đã sử dụng nhiều thủ đoạn nhằm đấu thầu, hối lộ và “gửi quà cảm ơn” để đưa bộ kit test COVID-19 lọn lán trên toàn quốc. Thay vì nghiên cứu và cung cấp sản phẩm với mức giá hợp lý, Việt Á đã tổ chức một loạt cuộc gặp gỡ “đi đêm” với các quan chức để thực hiện hành vi trái pháp luật.
5.3. Mạng lưới tham nhũng: Từ Trung Ương đến địa phương
Nguyễn Thanh Long – Cựu Bộ trưởng Bộ Y tế
- Nhận hối lộ 2,25 triệu USD từ Phan Quốc Việt để “bật đèn xanh” cho Việt Á.
- Tác động và chỉ đạo bộ Y tế cấp số đăng ký lưu hành kit test cho Việt Á, bắt các CDC mua sản phẩm với giá cao.
- Những lần “giao dịch ngầm” diễn ra từ tháng 12/2020, ông Long chỉ đạo thư ký riêng nhận hối lộ qua trung gian.
Chu Ngọc Anh – Cựu Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ
- Nhận hối lộ 200.000 USD từ Phan Quốc Việt.
- Bắt tay với Việt Á để kit test được nghiên cứu, sản xuất và phân phối trên toàn quốc.
Phạm Công Tạc – Cựu Thứ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ
- Nhận hối lộ 200.000 USD từ Việt Á.
- Chính ông đã duyệt chủ trương và cấp phép nghiên cứu sản xuất kit test cho Việt Á.
Nguyễn Huỳnh – Cựu thư ký Nguyễn Thanh Long
- Nhận hối lộ 4 tỷ đồng từ Phan Quốc Việt.
- Gián tiếp truyền tiền hối lộ từ Việt Á tới Nguyễn Thanh Long.
- Có lần tự ý giữ lại 2 tỷ đồng cho riêng mình.
Kết Luận
Vụ án Việt Á là hồi chuông cảnh tỉnh về đạo đức công chức và những lỗ hổng trong quản lý nhà nước. Nó đặt ra yêu cầu cấp bách về việc siết chặt giám sát, tăng cường minh bạch và xử lý nghiêm minh những hành vi trục lợi trên sức khỏe nhân dân. Quan trọng hơn, đây không chỉ là một vụ án tham nhũng đơn thuần, mà còn là thước đo niềm tin của người dân vào hệ thống pháp luật.
Nếu bạn cần tư vấn pháp lý hoặc bảo vệ quyền lợi, hãy liên hệ với Luật An Khang để được hỗ trợ kịp thời và chuyên nghiệp.
