Từ ngày 1/7/2025, nhiều doanh nghiệp và người lao động đặt câu hỏi liệu tỷ lệ đóng BHXH có thay đổi hay không, và mức đóng mới sẽ ảnh hưởng thế nào đến thu nhập cũng như chi phí doanh nghiệp.
Đây là vấn đề quan trọng bởi tỷ lệ đóng BHXH không chỉ liên quan đến quyền lợi an sinh xã hội của người lao động mà còn là nghĩa vụ pháp lý bắt buộc của doanh nghiệp.
Bài viết này của Luật An Khang sẽ phân tích chi tiết quy định mới nhất, căn cứ pháp lý và hướng dẫn áp dụng chính xác từ 1/7/2025.
Căn cứ pháp lý xác định tỷ lệ đóng BHXH từ 1/7/2025
Quy định về tỷ lệ đóng BHXH từ 1/7/2025 được ghi nhận tại nhiều văn bản pháp luật quan trọng, gồm:
- Luật Bảo hiểm xã hội 2024 (Điều 33, 34) quy định rõ tỷ lệ đóng đối với từng bên.
- Luật Việc làm 2013 (Điều 57) về mức đóng bảo hiểm thất nghiệp.
- Nghị định 146/2018/NĐ-CP (Điều 7) về tỷ lệ đóng bảo hiểm y tế.
- Nghị định 158/2025/NĐ-CP (Điều 43) hướng dẫn chi tiết các khoản đóng.
Ngoài ra, Công văn 526/BHXH-QLT năm 2025 cũng hướng dẫn cụ thể mức đóng cho từng nhóm đối tượng, kèm bảng tỷ lệ chi tiết.
Tỷ lệ đóng BHXH từ 1/7/2025 giữ nguyên hay thay đổi?
Theo Luật Bảo hiểm xã hội 2024, tỷ lệ đóng BHXH áp dụng từ ngày 1/7/2025 không có sự điều chỉnh so với trước đây. Tổng cộng, người lao động và người sử dụng lao động vẫn đóng 32% mức tiền lương làm căn cứ đóng bảo hiểm xã hội.
Cụ thể:
- Người lao động: đóng 10,5% (gồm 8% quỹ hưu trí, 1,5% BHYT, 1% BHTN).
- Người sử dụng lao động: đóng 21,5% (gồm 3% quỹ ốm đau – thai sản, 14% quỹ hưu trí, 3% BHYT, 1% BHTN, 0,5% TNLĐ-BNN).
Trường hợp doanh nghiệp được chấp thuận giảm mức đóng TNLĐ-BNN theo Nghị định 58/2020/NĐ-CP, tỷ lệ này giảm từ 0,5% xuống còn 0,3%.
Xem thêm: Tiền đóng bảo hiểm xã hội cho nhân viên có được xem là chi phí hợp lý của công ty không?
Tỷ lệ đóng BHXH tự nguyện từ 1/7/2025
BHXH tự nguyện được thiết kế nhằm bảo đảm quyền lợi hưu trí và tử tuất cho những người không thuộc diện tham gia BHXH bắt buộc, điển hình là lao động tự do, hộ kinh doanh cá thể, nông dân…
Theo quy định của Luật Bảo hiểm xã hội 2024, tỷ lệ đóng BHXH tự nguyện từ ngày 1/7/2025 vẫn duy trì ở mức 22% của mức thu nhập do người tham gia lựa chọn. Toàn bộ khoản đóng này được đưa vào quỹ hưu trí và tử tuất.
- Mức thu nhập tối thiểu: Không thấp hơn mức chuẩn nghèo của khu vực thành thị tại thời điểm đóng. Ví dụ, nếu chuẩn nghèo khu vực thành thị năm 2025 là 2 triệu đồng/tháng, thì người tham gia BHXH tự nguyện không thể chọn mức thu nhập đóng thấp hơn con số này.
- Mức thu nhập tối đa: Không vượt quá 20 lần mức lương cơ sở do Nhà nước quy định tại thời điểm đóng. Nếu lương cơ sở là 1,8 triệu đồng/tháng, mức thu nhập tối đa để tính đóng sẽ là 36 triệu đồng/tháng.
Ý nghĩa quy định:
- Giúp người lao động linh hoạt lựa chọn mức đóng phù hợp với khả năng tài chính.
- Đảm bảo quyền lợi khi về hưu tương ứng với mức đóng trong suốt quá trình tham gia.
Ví dụ tính đóng:
Nếu một lao động tự do chọn mức thu nhập đóng BHXH tự nguyện là 5 triệu đồng/tháng ⇒ Mức đóng = 22% x 5.000.000 = 1.100.000 đồng/tháng.
Trong đó, nếu Nhà nước có chính sách hỗ trợ một phần (như 30%, 25% hoặc 10% tùy đối tượng), người tham gia sẽ được giảm tương ứng trên số tiền này.
Đối tượng áp dụng tỷ lệ đóng BHXH bắt buộc
Theo khoản 1, 2 Điều 2 Luật BHXH 2024, tỷ lệ đóng BHXH này áp dụng cho:
- Người lao động làm việc theo hợp đồng từ đủ 1 tháng trở lên.
- Cán bộ, công chức, viên chức.
- Công nhân quốc phòng, công nhân công an.
- Sĩ quan, hạ sĩ quan, quân nhân chuyên nghiệp.
- Người quản lý doanh nghiệp, thành viên HĐQT hưởng lương.
- Người hoạt động không chuyên trách ở cấp xã, thôn, tổ dân phố.
- Người lao động nước ngoài có hợp đồng từ 12 tháng trở lên.
Lưu ý khi thực hiện đóng BHXH từ 1/7/2025
5.1. Tiền lương làm căn cứ đóng phải chính xác
- Doanh nghiệp phải xác định đúng mức tiền lương tháng của người lao động theo hợp đồng lao động đã ký, bao gồm: lương cơ bản, các khoản phụ cấp, bổ sung khác theo quy định của Bộ luật Lao động 2019 và Nghị định 145/2020/NĐ-CP.
- Nếu kê khai thấp hơn thực tế, doanh nghiệp vừa vi phạm pháp luật vừa làm giảm quyền lợi hưởng chế độ BHXH của người lao động (ví dụ: mức lương hưu hoặc tiền trợ cấp ốm đau, thai sản sẽ thấp).
5.2. Hạn nộp rõ ràng, bắt buộc
- Theo quy định của Bảo hiểm xã hội Việt Nam, doanh nghiệp phải hoàn thành nghĩa vụ đóng BHXH, BHYT, BHTN hằng tháng chậm nhất vào ngày cuối cùng của tháng.
- Nếu nộp sau thời hạn, doanh nghiệp bị coi là chậm đóng, phải chịu lãi chậm đóng theo mức lãi suất đầu tư của quỹ BHXH trong năm.
5.3. Chế tài vi phạm nghiêm khắc
- Nghị định 12/2022/NĐ-CP quy định:
- Phạt tiền từ 50–75 triệu đồng đối với hành vi trốn đóng BHXH, BHYT, BHTN nhưng chưa đến mức truy cứu trách nhiệm hình sự.
- Trường hợp trốn đóng, gian lận mà đủ yếu tố cấu thành tội phạm, doanh nghiệp hoặc cá nhân liên quan có thể bị xử lý hình sự theo Điều 216 Bộ luật Hình sự 2015 (sửa đổi 2017).
5.4. Tính toán chính xác để đảm bảo quyền lợi
- Việc tính đúng tỷ lệ đóng BHXH đảm bảo quyền lợi của người lao động khi hưởng các chế độ như ốm đau, thai sản, hưu trí, tử tuất.
- Đồng thời, giúp doanh nghiệp tránh tình trạng bị truy thu hoặc phát sinh tranh chấp với người lao động.
Ví dụ thực tế: Một công ty trả lương thực tế cho nhân viên là 10 triệu đồng nhưng chỉ khai đóng BHXH trên 6 triệu đồng. Khi nhân viên nghỉ hưu, mức lương hưu được tính dựa trên mức 6 triệu, thấp hơn nhiều so với quyền lợi thực tế, dẫn đến khiếu nại và doanh nghiệp bị truy thu khoản còn thiếu cộng tiền lãi.
Xem thêm: Bảo hiểm xã hội của người vừa làm thuê vừa có công ty riêng được tính như thế nào?
Kết luận
Từ 1/7/2025, tỷ lệ đóng BHXH không thay đổi, vẫn duy trì tổng mức 32% tiền lương làm căn cứ đóng, trong đó người lao động đóng 10,5% và doanh nghiệp đóng 21,5%. Việc giữ nguyên tỷ lệ đóng BHXH giúp ổn định nghĩa vụ tài chính của các bên và đảm bảo quỹ BHXH hoạt động bền vững.
