Các hình thức xử phạt vi phạm nhãn hiệu: Chi tiết các chế tài theo luật định

Nhãn hiệu không chỉ là dấu hiệu nhận diện mà còn là tài sản vô giá, là uy tín và là thành quả của cả một quá trình xây dựng thương hiệu. Tuy nhiên, trong môi trường kinh doanh cạnh tranh khốc liệt, việc nhãn hiệu bị làm giả, làm nhái hay sao chép bất hợp pháp đã trở thành vấn nạn phổ biến. Khi quyền sở hữu trí tuệ bị xâm phạm, việc nắm rõ các hình thức xử phạt vi phạm nhãn hiệu là vô cùng quan trọng, giúp doanh nghiệp có cơ sở pháp lý vững chắc để bảo vệ mình .

Bạn đang phải đối mặt với tình trạng vi phạm nhãn hiệu và không biết phải bắt đầu từ đâu? Bài viết này, được biên soạn bởi các chuyên gia pháp lý của Luật An Khang, sẽ cung cấp một hướng dẫn toàn diện. Chúng tôi sẽ đi sâu vào các hình thức xử phạt vi phạm nhãn hiệu theo quy định của pháp luật Việt Nam, bao gồm các chế tài hành chính, dân sự và hình sự. Từ đó, bạn sẽ có cái nhìn tổng quan và lựa chọn được phương án xử lý phù hợp, hiệu quả nhất để bảo vệ tài sản trí tuệ của mình một cách mạnh mẽ.

Hình thức xử phạt Hành chính 

Đây là hình thức xử lý được áp dụng phổ biến nhất, thường dành cho các hành vi vi phạm không quá nghiêm trọng và có tính chất lặp lại. Chế tài xử phạt hành chính được quy định chi tiết tại Nghị định số 99/2013/NĐ-CP sửa đổi bổ sung bởi Nghị định 126/2021/NĐ-CP và Nghị định 46/2024/NĐ-CP

Mức phạt tiền

Mức phạt tiền phụ thuộc vào giá trị hàng hóa vi phạm và mức độ vi phạm.

• Phạt tiền vi phạm nhãn hiệu: Hành vi sử dụng nhãn hiệu trùng hoặc tương tự gây nhầm lẫn trên sản phẩm, dịch vụ mà chưa có sự đồng ý của chủ sở hữu có thể bị phạt tiền đến 250 triệu đồng đối với cá nhân
• Mức phạt theo giá trị hàng hóa:mức phạt được tính theo lũy tiến dựa trên giá trị hàng hóa vi phạm mà không cố định. 
• Phạt tiền đối với tổ chức: Mức phạt đối với tổ chức vi phạm thường gấp đôi mức phạt đối với cá nhân.

Các hình thức xử phạt bổ sung và biện pháp khắc phục hậu quả

Ngoài phạt tiền, cơ quan chức năng có thể áp dụng thêm các biện pháp sau:

• Tịch thu tang vật, phương tiện vi phạm: Tịch thu toàn bộ sản phẩm giả mạo, bao bì, tem nhãn, máy móc dùng để sản xuất hàng giả.
• Đình chỉ hoạt động sản xuất, kinh doanh: Đình chỉ hoạt động trong một thời gian nhất định (từ 1 đến 3 tháng) đối với cơ sở vi phạm.
• Buộc loại bỏ yếu tố vi phạm: Buộc gỡ bỏ các yếu tố vi phạm trên sản phẩm, bao bì, website, quảng cáo.
• Buộc tiêu hủy tang vật vi phạm: Buộc tiêu hủy các sản phẩm không thể loại bỏ yếu tố vi phạm hoặc tái chế.
• Buộc xin lỗi, cải chính công khai: Buộc đối tượng vi phạm phải xin lỗi, cải chính công khai trên các phương tiện truyền thông.

Hình thức xử phạt Dân sự

Khi bạn lựa chọn khởi kiện dân sự, mục đích chính không chỉ là yêu cầu đối tượng vi phạm chấm dứt hành vi mà còn là yêu cầu bồi thường thiệt hại vi phạm nhãn hiệu thực tế đã xảy ra.

Yêu cầu bồi thường thiệt hại

Theo Điều 204 Luật Sở hữu trí tuệ 2005 sửa đổi bổ sung 2009, 2019, 2022, chủ sở hữu nhãn hiệu có quyền yêu cầu Tòa án buộc đối tượng vi phạm phải bồi thường thiệt hại. Thiệt hại được xác định theo các căn cứ sau:

• Thiệt hại vật chất:
  • Lợi nhuận bị giảm sút do hành vi vi phạm gây ra.
  • Thu nhập, lợi nhuận thực tế bị mất do hành vi vi phạm.
  • Thiệt hại do mất cơ hội kinh doanh, thiệt hại về uy tín.
  •  Chi phí hợp lý để ngăn chặn, khắc phục thiệt hại
• Thiệt hại tinh thần:
  • Thiệt hại về uy tín, danh dự, nhân phẩm, danh tiếng của chủ sở hữu nhãn hiệu do hành vi xâm phạm gây ra.

Các biện pháp khắc phục dân sự khác

Ngoài bồi thường, Tòa án còn có thể áp dụng các biện pháp sau:

• Buộc chấm dứt hành vi vi phạm: Đây là yêu cầu cơ bản nhất, buộc đối tượng vi phạm phải dừng ngay lập tức việc sử dụng nhãn hiệu trái phép.
• Buộc xin lỗi, cải chính công khai: Tòa án có thể yêu cầu bên vi phạm phải xin lỗi công khai trên báo chí, truyền hình hoặc các phương tiện truyền thông khác.
• Buộc thực hiện các biện pháp dân sự khác: Tòa án có thể áp dụng các biện pháp như buộc đối tượng vi phạm phải tiêu hủy hoặc xử lý tang vật vi phạm.

Hình thức xử phạt hình sự

Đây là hình thức xử phạt nặng nhất, áp dụng cho các hành vi vi phạm quyền sở hữu trí tuệ có tính chất nghiêm trọng, gây thiệt hại lớn cho xã hội.

Các hành vi có thể bị xử lý hình sự

Theo Bộ luật Hình sự, các hành vi sau có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự:

• Tội xâm phạm quyền sở hữu công nghiệp (Điều 226):
  • Dùng nhãn hiệu giả mạo gây thiệt hại lớn cho chủ sở hữu hoặc người tiêu dùng.
  • Phạt tiền từ 50 triệu đồng đến 500 triệu đồng, hoặc phạt cải tạo không giam giữ đến 3 năm,  phạt tù từ 6 tháng đến 3 năm.
  • Mức hình phạt càng tăng nếu hành vi có tổ chức, phạm tội từ 2 lần trở lên hoặc gây thiệt hại đặc biệt lớn.

• Đối với pháp nhân thương mại như các công ty hay doanh nghiệp phạm tội thì hình phạt có thế lên đến 5 tỷ đồng, đình chỉ hoạt động có thời hạn từ 06 tháng đến 02 năm
• Hình phạt bổ sung: Ngoài phạt tiền hoặc phạt tù, người vi phạm còn có thể bị cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định. Ngoài ra pháp nhân thương mại còn có thể bị cấm kinh doanh, cấm hoạt động trong một số lĩnh vực nhất định hoặc cấm huy động vốn từ 01 năm đến 03 năm.

Xem thêm: Hướng dẫn chi tiết về cách phát hiện vi phạm nhãn hiệu: Bí quyết bảo vệ thương hiệu

So sánh các hình thức xử phạt vi phạm nhãn hiệu

Quy trình lựa chọn và xử lý vi phạm nhãn hiệu hiệu quả

Việc lựa chọn các hình thức xử phạt vi phạm nhãn hiệu phù hợp là yếu tố then chốt để đạt được mục tiêu của bạn.

• Trường hợp vi phạm nhỏ, rõ ràng: Nên ưu tiên biện pháp hành chính. Chuẩn bị hồ sơ xử lý vi phạm nhãn hiệu và nộp cho cơ quan quản lý thị trường hoặc thanh tra để xử lý nhanh chóng.
• Trường hợp vi phạm gây thiệt hại lớn: Nên lựa chọn biện pháp dân sự. Sau khi có kết luận từ cơ quan hành chính, bạn có thể khởi kiện dân sự để yêu cầu bồi thường.

Trường hợp vi phạm có tổ chức, chuyên nghiệp: Nên tố cáo lên cơ quan công an để xử lý hình sự.

Kết luận

Nắm rõ các hình thức xử phạt vi phạm nhãn hiệu là một yếu tố sống còn để bảo vệ tài sản thương hiệu. Dù là phạt hành chính, bồi thường dân sự hay xử lý hình sự, mỗi hình thức đều có ưu điểm và phạm vi áp dụng riêng. Việc lựa chọn đúng phương án sẽ giúp doanh nghiệp của bạn bảo vệ thành quả của mình một cách hiệu quả và toàn diện.

Nếu bạn đang đối mặt với tình trạng vi phạm quyền sở hữu trí tuệ và cần một giải pháp chuyên nghiệp, hãy liên hệ ngay với Luật An Khang để được tư vấn và hỗ trợ.