Dịch vụ kiểm toán thuế đã và đang thu hút được nhiều sự quan tâm chú ý, bởi vấn đề thuế luôn là trọng điểm của mỗi doanh nghiệp. Trong đó, kiểm toán thuế là loại hình đặc thù không thể thiếu hiện nay.
Vậy kiểm toán thuế là gì? Tại sao nên sử dụng dịch vụ kiểm toán thuế? Để hiểu hơn về kiểm toán thuế hãy theo dõi bài viết dưới đây của Luật An Khang để có thêm thông tin và biết được kiểm toán thuế là gì bạn nhé.
Kiểm toán thuế là gì?
Kiểm toán thuế là quá trình đánh giá độc lập nhằm xác minh tính chính xác, trung thực và đầy đủ của các thông tin liên quan đến thuế của một tổ chức. Nói một cách dễ hiểu hơn, kiểm toán thuế giúp đảm bảo doanh nghiệp đã tuân thủ đúng luật thuế và báo cáo thuế được thực hiện một cách chính xác.
Thực tế, có rất nhiều người nhầm lẫn giữa kiểm toán thuế và thanh tra thuế. Để giúp bạn tránh được sự nhầm lẫn của hai khái niệm này. Dưới đây là bảng phân tích một số đặc điểm nổi bật của hai loại hình này.
| Tiêu chí | Kiểm toán thuế | Thanh tra thuế |
| Mục đích | Đánh giá độc lập, đảm bảo tuân thủ luật thuế | Xem xét, đánh giá nghĩa vụ thuế của người nộp thuế |
| Doanh nghiệp tự nguyện thuê | Cơ quan thuế thực hiện | |
| Phạm vi rộng hơn | Tập trung vào báo cáo thuế | |
| Phát hiện sai sót, tư vấn khắc phục | Xử phạt vi phạm |
Tầm quan trọng của kiểm toán thuế trong cuộc sống hiện nay
Kiểm toán thuế giữ vai trò vô cùng quan trọng cho cả doanh nghiệp và cơ quan thuế. Cụ thể:
Đối với doanh nghiệp
- Giúp doanh nghiệp phát hiện và sửa chữa sai sót trong báo cáo thuế trước khi nộp cho cơ quan thuế, làm giảm thiểu rủi ro bị phạt và truy thuế.
- Doanh nghiệp còn có thể xác định các khoản ưu đãi thuế mà họ có thể được hưởng, giúp tiết kiệm chi phí thuế.
- Một Doanh nghiệp có báo cáo thuế minh bạch, chính xác sẽ được đánh giá cao về uy tín, tạo dựng niềm tin với nhà đầu tư, khách hàng và đối tác.
- Hơn nữa, kiểm toán thuế cũng là cơ hội để doanh nghiệp đánh giá lại hệ thống quản trị thuế của mình, từ đó có thể đưa ra những cải tiến phù hợp.
Đối với cơ quan thuế
- Kiểm toán thuế giúp cơ quan thuế kiểm tra việc tuân thủ luật thuế của doanh nghiệp, đảm bảo thu ngân sách nhà nước.
- Đây còn là công cụ hiệu quả để phát hiện các hành vi trốn thuế, gian lận thuế, góp phần bảo vệ công bằng trong kinh doanh.
- Nâng cao hiệu quả quản lý thuế
Mục đích của kiểm toán thuế
Mục đích cơ bản của kiểm toán thuế là đảm bảo doanh nghiệp đã thực hiện đúng các quy định của pháp luật thuế, bao gồm:
- Khai báo thuế đầy đủ và chính xác
- Nộp thuế đúng thời hạn
- Sử dụng hóa đơn hợp lệ
- Lưu giữ sổ sách kế toán theo quy định
Ngoài ra, kiểm toán thuế còn cung cấp bằng chứng cho các cơ quan chức năng: Trong một số trường hợp, kết quả kiểm toán thuế có thể được sử dụng làm bằng chứng cho các cơ quan chức năng như cơ quan công an, cơ quan tư pháp. Giúp doanh nghiệp bảo vệ quyền lợi của mình trong các tranh chấp với cơ quan thuế hoặc với các bên liên quan khác.
Xem thêm: Dịch vụ báo cáo tài chính chuyên nghiệp: Chìa khóa minh bạch và tuân thủ cho doanh nghiệp bạn
Kiểm toán thuế nội bộ
Kiểm toán thuế nội bộ là hoạt động kiểm tra, đánh giá độc lập đối với hệ thống kiểm soát nội bộ về thuế của doanh nghiệp. Nhằm đảm bảo tính tuân thủ pháp luật thuế, tính hiệu quả quản lý thuế và tính trung thực của thông tin thuế.
Mục đích của kiểm toán thuế nội bộ là
- Đảm bảo tính tuân thủ pháp luật thuế, từ đó giúp doanh nghiệp tránh được các rủi ro như: bị phạt tiền, truy thuế, truy cứu trách nhiệm hình sự.
- Nâng cao hiệu quả quản lý thuế. Từ đó, có thể đưa ra các biện pháp cải tiến phù hợp để nâng cao hiệu quả hoạt động.
- Hơn nữa, việc kiểm toán thuế nội bộ giúp doanh nghiệp phát hiện những rủi ro về thuế và đưa ra các biện pháp phòng ngừa kịp thời. Giúp doanh nghiệp giảm thiểu thiệt hại về tài chính.
- Mặt khác, kiểm toán thuế nội bộ giúp đảm bảo tính chính xác và trung thực của báo cáo tài chính, từ đó tăng cường độ tin cậy của báo cáo này.
Đối tượng áp dụng
Kiểm toán thuế nội bộ áp dụng cho tất cả các doanh nghiệp, tổ chức, hộ kinh doanh có hoạt động kinh doanh chịu thuế.
Ưu điểm
- Doanh nghiệp có thể tự thực hiện kiểm toán thuế nội bộ với chi phí thấp hơn so với việc thuê kiểm toán viên bên ngoài.
- Đặc biệt, Doanh nghiệp có thể tự quyết định thời điểm, phạm vi và phương pháp kiểm toán thuế nội bộ phù hợp với nhu cầu của mình.
- Có thể kiểm soát việc bảo mật thông tin trong quá trình kiểm toán thuế nội bộ.
Nhược điểm
Tuy kiểm toán nội bộ mang lại nhiều tiện ích cho doanh nghiệp. Nhưng nó cũng có những hạn chế nhất định. Điển hình như:
- Khó đảm bảo tính khách quan trong kiểm toán thuế nội bộ do nhân viên kiểm toán có thể bị ảnh hưởng bởi ban lãnh đạo doanh nghiệp.
- Nhân viên kiểm toán thuế nội bộ cần có chuyên môn về thuế và kiểm toán.
- Cần dành thời gian và nguồn lực để thực hiện kiểm toán thuế nội bộ.
Kiểm toán thuế độc lập
Kiểm toán thuế độc lập là hoạt động kiểm tra, đánh giá độc lập đối với hệ thống kiểm soát nội bộ về thuế và báo cáo tài chính liên quan đến thuế của doanh nghiệp. Nhằm đảm bảo tính tuân thủ pháp luật thuế, tính trung thực của thông tin thuế và đưa ra ý kiến kiểm toán về báo cáo tài chính liên quan đến thuế.
Mục đích của kiểm toán thuế độc lập
- Kiểm toán thuế độc lập giúp doanh nghiệp phát hiện và sửa chữa các sai sót trong việc tuân thủ luật thuế. Từ đó giúp doanh nghiệp tránh được các rủi ro như: bị phạt tiền, truy thuế, truy cứu trách nhiệm hình sự.
- Nâng cao uy tín doanh nghiệp, tạo dựng niềm tin với các nhà đầu tư, khách hàng và đối tác.
- Tăng cường độ tin cậy của báo cáo tài chính.
- Phát hiện và phòng ngừa rủi ro về thuế
Đối tượng áp dụng
Kiểm toán thuế độc lập áp dụng cho: Doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài, doanh nghiệp có hoạt động kinh doanh theo mô hình công ty cổ phần và doanh nghiệp được cơ quan thuế yêu cầu thực hiện kiểm toán độc lập
Ưu điểm
- Kiểm toán thuế độc lập được thực hiện bởi các công ty kiểm toán độc lập có trình độ chuyên môn cao và đảm bảo tính khách quan trong quá trình kiểm toán.
- Thông thường, các công ty kiểm toán độc lập có đội ngũ kiểm toán viên có chuyên môn cao về thuế và kiểm toán.
- Báo cáo kiểm toán thuế độc lập được ký bởi công ty kiểm toán độc lập có uy tín trên thị trường
Nhược điểm
- Chi phí cao.
- Quá trình kiểm toán thuế độc lập thường mất nhiều thời gian hơn so với kiểm toán thuế nội bộ.
- Mất bí mật thông tin.
Nhìn chung, kiểm toán thuế độc lập là một công cụ quan trọng giúp doanh nghiệp tuân thủ luật thuế, nâng cao uy tín và tăng cường độ tin cậy của báo cáo tài chính. Tuy nhiên, doanh nghiệp cần cân nhắc kỹ lưỡng các ưu điểm và nhược điểm của kiểm toán thuế độc lập trước khi quyết định thực hiện.
Xem thêm: Dịch vụ kê khai thuế, nộp thuế chuyên nghiệp, an tâm tuyệt đối
Kiểm toán thuế bắt buộc và tự nguyện
Kiểm toán thuế bắt buộc
Đây là hoạt động kiểm toán do pháp luật quy định bắt buộc doanh nghiệp phải thực hiện.
Thường được thực hiện bởi công ty kiểm toán độc lập có đủ điều kiện theo quy định của pháp luật. Phạm vi kiểm toán bao gồm hệ thống kiểm soát nội bộ về thuế và báo cáo tài chính liên quan đến thuế của doanh nghiệp.
Mục đích của việc kiểm toán thuế bắt buộc là
- Đảm bảo tính tuân thủ pháp luật thuế.
- Nâng cao uy tín doanh nghiệp.
- Tăng cường độ tin cậy của báo cáo tài chính.
Kiểm toán thuế tự nguyện
Là hoạt động kiểm toán do doanh nghiệp tự quyết định thực hiện dựa trên nhu cầu và mục đích của mình. Thường được thực hiện bởi công ty kiểm toán độc lập hoặc bộ phận kiểm toán nội bộ của doanh nghiệp. Phạm vi kiểm toán có thể hẹp hơn so với kiểm toán thuế bắt buộc, chỉ tập trung vào một số vấn đề cụ thể mà doanh nghiệp quan tâm.
Mục đích:
- Phát hiện và sửa chữa sai sót trong việc tuân thủ luật thuế.
- Nâng cao hiệu quả quản lý thuế.
- Phát hiện rủi ro về thuế và đưa ra biện pháp phòng ngừa.
- Cải thiện hệ thống kiểm soát nội bộ về thuế.
Bảng so sánh giữa kiểm toán thuế bắt buộc và tự nguyên
Dưới đây là bảng so sánh giữa việc kiểm toán thuế bắt buộc và tự nguyện. Cùng đọc và theo dõi để dễ dàng phân biệt hơn.
| Tiêu chí | Kiểm toán thuế bắt buộc | Kiểm toán thuế tự nguyện |
| Tính chất | Bắt buộc | Tự nguyện |
| Do ai thực hiện | Công ty kiểm toán độc lập | Công ty kiểm toán độc lập hoặc bộ phận kiểm toán nội bộ |
| Phạm vi kiểm toán | Rộng hơn | Hẹp hơn |
| Mục đích | Đảm bảo tuân thủ luật thuế, nâng cao uy tín, tăng cường độ tin cậy của báo cáo tài chính | Phát hiện sai sót, nâng cao hiệu quả quản lý thuế, phát hiện rủi ro, cải thiện hệ thống kiểm soát nội bộ |
Các trường hợp bắt buộc phải kiểm toán thuế
- Doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài từ 300 tỷ đồng trở lên hoặc doanh thu bán hàng năm từ 500 tỷ đồng trở lên.
- Doanh nghiệp có hoạt động kinh doanh theo mô hình công ty cổ phần có vốn cổ phần từ 300 tỷ đồng trở lên hoặc doanh thu bán hàng năm từ 500 tỷ đồng trở lên.
- Doanh nghiệp được cơ quan thuế yêu cầu thực hiện kiểm toán độc lập trong một số trường hợp như: Doanh nghiệp có nhiều vi phạm về thuế, doanh nghiệp có hoạt động kinh doanh phức tạp, doanh nghiệp có nguy cơ trốn thuế cao.
Lợi ích của kiểm toán thuế tự nguyện
Kiểm toán thuế tự nguyện giúp doanh nghiệp phát hiện và sửa chữa sai sót trong việc tuân thủ luật thuế. Từ đó giúp doanh nghiệp tránh được các rủi ro như: bị phạt tiền, truy thuế, truy cứu trách nhiệm hình sự.
Nâng cao hiệu quả quản lý thuế.
Giúp doanh nghiệp phát hiện rủi ro về thuế và đưa ra biện pháp phòng ngừa kịp thời.
Cải thiện hệ thống kiểm soát nội bộ về thuế, giúp doanh nghiệp nâng cao hiệu quả hoạt động và quản lý rủi ro tốt hơn.
Nâng cao uy tín của doanh nghiệp, tạo dựng niềm tin với các nhà đầu tư, khách hàng và đối tác.
Các loại thuế thường được kiểm toán
Dưới đây là một số loại hình thuế thường được kiểm toán
Thuế thu nhập doanh nghiệp (TNDN)
Đây là loại thuế quan trọng nhất trong hệ thống thuế của Việt Nam, được áp dụng đối với lợi nhuận của doanh nghiệp. Vì thế, doanh nghiệp có trách nhiệm kê khai, nộp thuế TNDN đúng thời hạn theo quy định của pháp luật.
Kiểm toán thuế TNDN thường tập trung vào các vấn đề như: Doanh thu, chi phí, lợi nhuận của doanh nghiệp có được xác định đúng đắn hay không. Các khoản khấu trừ thuế được áp dụng đúng quy định hay không. Và Doanh nghiệp có kê khai, nộp thuế TNDN đầy đủ và đúng thời hạn hay không.
Thuế thu nhập cá nhân (TNCN)
Đây là loại thuế được áp dụng đối với thu nhập của cá nhân từ các nguồn như: lương, thưởng, tiền công, lợi tức từ cổ phiếu, bất động sản,… Cá nhân có trách nhiệm kê khai, nộp thuế TNCN đúng thời hạn theo quy định của pháp luật.
Kiểm toán thuế TNCN thường tập trung vào các vấn đề như: Thu nhập của cá nhân được xác định đúng đắn hay không. Các khoản khấu trừ thuế được áp dụng đúng quy định hay không. Hoặc việc cá nhân có kê khai, nộp thuế TNCN đầy đủ và đúng thời hạn hay không.
Thuế giá trị gia tăng (GTGT)
Là loại thuế được áp dụng đối với giá trị gia tăng của hàng hóa, dịch vụ trong quá trình sản xuất, kinh doanh. Do đó, Doanh nghiệp có trách nhiệm kê khai, nộp thuế GTGT đúng thời hạn theo quy định của pháp luật. Đối với loại hình này, kiểm toán thuế GTGT thường tập trung vào các vấn đề. Như: Doanh thu, chi phí đầu vào, đầu ra của doanh nghiệp có được xác định đúng đắn hay không. Hoá đơn, chứng từ liên quan đến thuế GTGT có đầy đủ, hợp lệ hay không. Hoặc Doanh nghiệp có kê khai, nộp thuế GTGT đầy đủ và đúng thời hạn hay không.
Thuế tiêu thụ đặc biệt (TTĐB)
Là loại thuế được áp dụng đối với một số mặt hàng như: Rượu, bia, thuốc lá, xăng dầu,… Do đó những Doanh nghiệp kinh doanh các mặt hàng này có trách nhiệm nộp thuế TTĐB theo quy định của pháp luật.
Kiểm toán thuế TTĐB thường tập trung chủ yếu vào các vấn đề như: Số lượng hàng hóa chịu thuế TTĐB được xác định đúng đắn hay không. Doanh nghiệp có nộp thuế TTĐB đầy đủ và đúng thời hạn hay không.
Ngoài ra, các loại thuế khác cũng có thể được kiểm toán tùy theo nhu cầu và mục đích của việc kiểm toán.
Các rủi ro thường gặp trong kiểm toán thuế
Trong quá trình kiểm toán thuế, rất có thể doanh nghiệp sẽ gặp phải một số rủi ro như:
- Rủi ro về tuân thủ pháp luật: Rủi ro này có thể dẫn đến các hậu quả nghiêm trọng như: bị phạt tiền, truy thuế, truy cứu trách nhiệm hình sự.
- Rủi ro về gian lận, trốn thuế: Thường xảy ra khi doanh nghiệp cố ý thực hiện các hành vi gian lận, trốn thuế nhằm mục đích giảm bớt nghĩa vụ nộp thuế.
- Sai sót trong kế toán thường xảy ra khi doanh nghiệp ghi chép sổ sách kế toán không chính xác. Dẫn đến sai sót trong việc xác định doanh thu, chi phí, lợi nhuận và nghĩa vụ nộp thuế.
- Ngoài ra, một số rủi ro khác thường gặp trong kiểm toán thuế bao gồm: Rủi ro về hệ thống kiểm soát nội bộ hay rủi ro về bằng chứng kiểm toán.
Để phòng tránh những rủi ro có thể xảy ra trong kiểm toán thuế, Doanh nghiệp cần nâng cao nhận thức về pháp luật thuế và xây dựng hệ thống kiểm soát nội bộ về thuế hiệu quả. Nên thuê các công ty kiểm toán độc lập có uy tín để thực hiện kiểm toán thuế định kỳ. Đồng thời, hợp tác chặt chẽ với kiểm toán viên trong quá trình kiểm toán thuế và cung cấp đầy đủ, chính xác các bằng chứng kiểm toán cần thiết.
Lợi ích của việc kiểm toán thuế
Dưới đây là một số lợi ích thiết thực do việc kiểm toán thuế mang lại.
- Kiểm toán thuế giúp doanh nghiệp phát hiện và sửa chữa các sai sót trong việc tuân thủ luật thuế.
- Doanh nghiệp có báo cáo tài chính được kiểm toán bởi công ty kiểm toán độc lập sẽ được đánh giá cao về uy tín.
- Quá trình kiểm toán thuế sẽ giúp doanh nghiệp đánh giá hiệu quả hoạt động của hệ thống kiểm soát nội bộ về thuế.
- Doanh nghiệp quản lý thuế hiệu quả hơn và giảm thiểu rủi ro về vi phạm thuế.
- Xác định các khoản khấu trừ thuế mà doanh nghiệp chưa được hưởng. Giúp doanh nghiệp tiết kiệm chi phí thuế.
Chi phí kiểm toán thuế
Chi phí kiểm toán thuế phụ thuộc vào nhiều yếu tố, bao gồm:
- Quy mô và mức độ phức tạp của hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp
- Ngành nghề kinh doanh của doanh nghiệp
- Phạm vi kiểm toán.
- Hình thức kiểm toán.
- Thời gian thực hiện kiểm toán.
- Công ty kiểm toán.
Do đó, doanh nghiệp cần biết cách chọn lựa sao cho phù hợp. Dưới đây là một vài gợi ý giúp bạn lựa chọn được đơn vị kiểm toán thuế phù hợp với ngân sách của mình.
- Doanh nghiệp cần xác định rõ nhu cầu kiểm toán và ngân sách dự kiến cho hoạt động kiểm toán.
- Tham khảo thông tin về các công ty kiểm toán trên website của các tổ chức nghề nghiệp .
- Thực hiện so sánh giá cả và dịch vụ của các công ty kiểm toán.
- Nên gặp gỡ trực tiếp với đại diện của các công ty kiểm toán để trao đổi về nhu cầu của mình và tìm hiểu kỹ hơn về dịch vụ và giá cả của các công ty.
- Lựa chọn công ty kiểm toán có uy tín, có kinh nghiệm kiểm toán cho các doanh nghiệp trong cùng ngành nghề và có đội ngũ kiểm toán viên có trình độ chuyên môn cao.
Kết luận
Hy vọng bài viết ngắn trên đã giúp bạn hiểu được kiểm toán thuế là gì? Vai trò cùa việc kiểm toán thuế. Nếu bạn đang tìm một đơn vị uy tín cung cấp dịch vụ kiểm toán thuế trọn gói chuyên nghiệp. Có thể liên hệ đến Luật An Khang theo hotline 0936 149 833 đội ngũ luật sư có trình độ chuyên môn cao, giàu kinh nghiệm. Luôn sẵn sàng hỗ trợ, giải đáp bạn mọi lúc, mọi nơi.
