Kế toán nói chung và kế toán cho công ty nước ngoài FDI nói riêng, hiện nay là vấn đề rất được quan tâm bởi vì nó ảnh hưởng đến việc sổ sách và hoạt động thường này của công ty. Vậy hiểu thế nào cho đúng về kế toán cho công ty FDI, kế toán công ty FDI cần có những nghiệp vụ gì? Cùng Luật và Kế Toán An Khang tìm hiểu cụ thể trong nội dung bài viết dưới đây.
Khái niệm công ty FDI, đặc điểm của kế toán công ty FDI
Khái niệm công ty FDI
Luật Đầu tư 2020 không đề cập trực tiếp loại hình doanh nghiệp này mà chỉ định nghĩa một cách khái quát tại Khoản 22 Điều 3 như sau: “Tổ chức kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài là tổ chức kinh tế có nhà đầu tư nước ngoài là thành viên hoặc cổ đông”
Như vậy, công ty FDI hay ông ty có vốn đầu tư nước ngoài là doanh nghiệp sử dụng vốn đầu tư nước ngoài chủ yếu trong các hoạt động kinh doanh của mình bằng cách thành lập doanh nghiệp mới, doanh nghiệp liên doanh hoặc liên kết, góp vốn hay mua cổ phần,…
Công ty FDI có một số đặc điểm như sau:
- Có sự tham gia của nhà đầu tư nước ngoài trong việc quản lý và điều hành công ty
- Chuyển giao công nghệ, kỹ thuật, quản lý từ nhà đầu tư nước ngoài sang công ty
- Mở rộng thị trường và cạnh tranh với các doanh nghiệp khác
- Có sự tuân thủ các quy định pháp luật của Việt Nam và các tiêu chuẩn quốc tế về kế toán, thuế, báo cáo…
Các loại hình công ty FDI bao gồm các như sau: Công ty TNHH, công ty cổ phần và công ty hợp danh… với tỷ lệ nguồn vốn của doanh nghiệp nước ngoài khác nhau.
Xác định công ty FDI có rất nhiều tiêu chí, một số tiêu chí thường được dùng để nhận biết đây có phải là một công ty FDI hay không như:
- Thành lập công ty mới hoặc có phần vốn góp sở hữu bởi nhà đầu tư nước ngoài: Đây là tiêu chí cơ bản để xác định một công ty FDI, có thể nhà đầu tư nước ngoài sở hữu toàn bộ hoặc một phần vốn góp của công ty. Tuy nhiên, tỷ lệ vốn nước ngoài phải chiếm ít nhất 10% tổng vốn điều lệ thì công ty đó được coi là công ty FDI.
- Hoạt động kinh doanh ngành, nghề không bị cấm: Là điều kiện để đảm bảo rằng hoạt động kinh doanh của công ty FDI không vi phạm pháp luật của Việt Nam và không gây ảnh hưởng xấu đến an ninh quốc gia, trật tự xã hội, môi trường và sức khỏe của người dân.
- Xin giấy chứng nhận đăng ký đầu tư doanh nghiệp: Giấy chứng nhận đăng ký đầu tư cũng là căn cứ để thành lập doanh nghiệp FDI, là thủ tục pháp lý để nhà đầu tư nước ngoài được công nhận quyền đầu tư vào Việt Nam và được hưởng các chính sách ưu đãi của Nhà nước. Đồng thời, cũng là căn cứ để công ty nhận được chính sách ưu đãi từ nước nhận đầu tư.
- Tiến hành thành lập công ty: Nhà đầu tư nước ngoài cần xin giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh và thực hiện các thủ tục liên quan để khởi động hoạt động kinh doanh của công ty FDI.
Đặc điểm của kế toán cho công ty nước ngoài FDI
Kế toán công ty FDI là một lĩnh vực kế toán liên quan đến các hoạt động công ty, giao dịch kinh tế phát sinh, tài chính của công ty FDI tại Việt Nam.
Kế toán cho công ty FDI có các đặc điểm sau:
- Thiết lập quyền quản lý với quyền sở hữu đối với các nguồn vốn được đầu tư.
- Thiết lập nghĩa vụ và quyền của nhà đầu tư với nơi được đầu tư.
- Thể hiện quyền chuyển giao khoa học kỹ thuật và công nghệ hiện đại của nhà đầu tư với nước bản địa.
- Công ty FDI chính là sự mở rộng thị trường của các tổ chức, công ty đa quốc gia.
- Luôn có sự gắn kết của nhiều nền thị trường thương mại quốc tế với thị trường tài chính của nước nhận đầu tư.
Tầm quan trọng của kế toán cho công ty nước ngoài FDI
Kế toán công ty FDI mang bản chất của kế toán nhưng có những đặc điểm riêng biệt, qua đó cũng có sức ảnh hưởng lớn đến doanh nghiệp FDI, cụ thể:
- Cung Cấp Thông Tin Tài Chính: Hỗ trợ việc ra quyết định, quản trị, điều chỉnh chiến lược và điều hành của nhà đầu tư, cơ quan nhà nước và các bên liên quan thông qua thông tin chính xác và kịp thời về hoạt động kinh doanh, tài chính và sản xuất.
- Tuân Thủ Pháp Luật: Giúp doanh nghiệp FDI tuân thủ quy định pháp luật của Việt Nam và tiêu chuẩn kế toán quốc tế, bảo vệ quyền lợi và đảm bảo tính minh bạch, hợp pháp và trách nhiệm của các doanh nghiệp FDI.
- Xử Lý Vấn Đề Kế Toán Phức Tạp: Hỗ trợ xử lý và giải quyết các vấn đề kế toán phức tạp như kiểm toán, kiểm tra thuế, tỷ giá hối đoái, giá trị gia tăng thuần, và báo cáo tài chính theo chuẩn mực kế toán quốc tế.
- Chuyển Giao Công Nghệ Và Kiến Thức: Góp phần cải thiện chất lượng dịch vụ kế toán và kiểm toán trong nước, thúc đẩy sự phát triển của ngành kế toán Việt Nam thông qua chuyển giao công nghệ số và kiến thức chuyên sâu.
Các nghiệp vụ kế toán cho công ty nước ngoài FDI:
Kế toán tổng hợp:
- Lập hệ thống sổ sách kế toán: Công ty có vốn đầu tư nước ngoài phải lập hệ thống sổ sách kế toán theo Thông tư 200/2014/TT-BTC hướng dẫn Chế độ kế toán Doanh nghiệp do Bộ Tài chính ban hành. Trong đó, hệ thống sổ sách kế toán bao gồm: Sổ nhật ký chung, sổ cái, sổ nhật ký bán hàng, sổ tổng hợp, số chi tiết,… và công ty có thể chọn kế toán bằng tiền Việt Nam hoặc một loại ngoại tệ nếu đủ tiêu chuẩn quy định.
- Lập báo cáo đầu tư hàng quý, năm: Kế toán lập báo cáo đầu tư hàng quý, năm để nộp cho các cơ quan quản lý nhà nước về hoạt động sản xuất kinh doanh, việc thực hiện các cam kết trong giấy phép đầu tư, hiệu quả sử dụng vốn đầu tư,…
- Lập báo cáo tài chính: Công ty có vốn đầu tư nước ngoài phải lập báo cáo tài chính hàng năm để cung cấp cho các bên liên quan về tình hình tài chính, kết quả hoạt động, dòng tiền và thay đổi vốn chủ sở hữu của công ty. Báo cáo tài chính bao gồm: Báo cáo kết quả hoạt động, báo cáo lưu chuyển tiền tệ, báo cáo thay đổi vốn chủ sở hữu và bảng cân đối kế toán.
Kế toán thuế:
- Lập và nộp các tờ khai thuế: Công ty có vốn đầu tư nước ngoài phải lập và nộp các tờ khai thuế như: Thuế thu nhập doanh nghiệp, thuế giá trị gia tăng, thuế thu nhập cá nhân của người lao động …. theo quy định của pháp luật Việt Nam và phù hợp với tiêu chuẩn của quốc tế.
- Quyết toán thuế: Quyết toán thuế thu nhập doanh nghiệp định kỳ và theo yêu cầu của cơ quan có thẩm quyền theo quy định của pháp luật Việt Nam.
Các ưu đãi thuế dành cho doanh nghiệp FDI: Công ty có vốn đầu tư nước ngoài sẽ nhận được chính sách ưu đãi về thuế như thuế thu nhập doanh nghiệp; miễn thuế nhập khẩu; miễn, giảm tiền sử dụng đất, thuế sử dụng đất, tiền thuê đất… tùy vào lĩnh vực hoạt động của công ty.
- Làm việc với cơ quan thuế, kiểm toán, thống kê: Công ty có vốn đầu tư nước ngoài phải làm việc với các cơ quan nhà nước liên quan đến công việc kế toán.
Kế toán tiền lương và các khoản trích theo lương
- Lập bảng lương, tính thuế TNCN, tính BHXH: Công ty có vốn đầu tư nước ngoài phải lập bảng lương cho người lao động hàng tháng, tính thuế TNCN và các khoản khấu trừ liên quan, tính BHXH và các khoản đóng góp xã hội khác.
- Quyết toán thuế TNCN: Thực hiện quyết toán thuế TNCN cho người lao động theo quy định hoặc cấp chứng từ khấu trừ thuế TNCN để người lao động tự quyết toán.
Kế toán tài sản cố định
- Kiểm kê tài sản cố định: Công ty FDI có nhiều tài sản cố định tại Việt Nam như: Quyền sử dụng đất, xe, bàn ghế, máy tính, máy in, máy photo…. Do đó, kế toán cần kiểm kê tài sản cố định của công ty để quản lý tài sản và báo cáo tài sản đúng thực tế, đúng quy định.
- Kết hợp với kế toán tổng hợp và kế toán thuế trong việc rà soát báo cáo quý, báo cáo năm, báo cáo tài chính về tài sản cố định của công ty.
Kế toán hàng tồn kho
- Kiểm soát lượng hàng vào – ra trong kho hàng của công ty.
- Kiểm tồn hàng hóa trong kho định kỳ để đảm bảo lượng hàng hóa trong kho luôn đúng với số liệu trong giấy tờ. Trường hợp có sự chênh lệch về số lượng, khối lượng thì phối hợp với các phòng ban, các bộ phận khác để rà soát lại các lần nhập vào – xuất ra của hàng hóa.
- Phối hợp với kế toán tổng hợp và kế toán thuế trong việc rà soát báo cáo quý, báo cáo năm, báo cáo tài chính về hàng tồn kho của công ty.
Kế toán công nợ
Đối với các doanh nghiệp kinh doanh thường cần một khoản vốn lớn nhất định để nhập hàng hóa, mua trang thiết bị phục vụ cho kinh doanh. Do đó, kế toán cho công ty nước ngoài FDI cần kiểm soát được các khoản nợ của công ty từ phía ngân hàng hoặc đối tác để kịp thời thanh toán, trợ nợ đúng hạn, tránh các rủi ro pháp lý với công ty.
Bên cạnh đó, trong quá trình kinh doanh, sẽ có các đối tác của công ty nợ tiền hàng hóa hoặc chậm thanh toán. Khi đó, kế toán cần kiểm soát được các trường hợp cụ thể để đề ra các hướng xử lý cho lãnh đạo công ty, tránh gây thất thoát nguồn thu cho công ty.
III. Các vấn đề đặc thù của kế toán cho công ty nước ngoài FDI:
Kế toán cho công ty FDI phải tuân thủ cả các quy định pháp luật của Việt Nam và các tiêu chuẩn kế toán quốc tế về kế toán, báo cáo, thuế, kiểm toán… Điều này đòi hỏi kế toán cho công ty nước ngoài FDI phải có kiến thức và kỹ năng về cả hai hệ thống kế toán khác nhau, cũng như khả năng thích ứng và cập nhật với các thay đổi của pháp luật và tiêu chuẩn kế toán.
Giao dịch trong công ty FDI được sử dụng bằng nhiều loại tiền tệ khác nhau, đặc biệt là tiền tệ của công ty mẹ hoặc các đối tác nước ngoài gây ra các vấn đề về tỷ giá hối đoái, chuyển giá, giá trị gia tăng thuần, chênh lệch tỷ giá… Kế toán cho công ty nước ngoài FDI cần có khả năng xử lý và hạch toán các nghiệp vụ này một cách chính xác và hợp lý.
Trong công ty FDI thường có giao dịch liên kết với các bên liên kết trong cùng một tập đoàn hoặc trong cùng một ngành, có thể gây ra các rủi ro về kiểm soát nội bộ, minh bạch báo cáo, trung thực giao dịch… Kế toán công ty FDI cần có khả năng phát hiện và ngăn chặn các giao dịch không hợp lý hoặc có dấu hiệu vi phạm pháp luật.
Kế toán cho công ty nước ngoài FDI thường đối mặt với sự kiểm tra, kiểm soát và giám sát chặt chẽ của các cơ quan thuế, tài chính, kiểm toán… của Việt Nam và các quốc gia liên quan. Điều này yêu cầu kế toán công ty FDI phải tuân thủ các quy trình, thủ tục và hạn chót của các báo cáo, tờ khai, thanh tra, kiểm tra… Kế toán công ty FDI cũng cần có khả năng giải trình và giải quyết các vấn đề phát sinh trong quá trình kiểm tra.
Muốn làm kế toán cho công ty nước ngoài FDI cần những gì?
Kế toán cho công ty FDI cần có một số kiến thức và kỹ năng được một số nhà tuyển dụng yêu cầu như:
- Kiến thức về kế toán quốc tế và các quy định kế toán liên quan: Kế toán cần nắm vững các chuẩn mực, nguyên tắc và phương pháp kế toán quốc tế (IAS và IFRS) và các kiến thức kế toán theo chuẩn mực quốc tế như lên báo cáo, ghi sổ, tính thuế, bảo hiểm xã hội, kiểm toán,…
- Kiến thức về kế toán Việt Nam và các chính sách liên quan: Tuy là doanh nghiệp FDI nhưng hoạt động ở Việt Nam, do đó, doanh nghiệp phải tuân thủ theo kế toán chuẩn Việt Nam. Kế toán cần hiểu rõ cách lập báo cáo tài chính, hệ thống sổ sách kế toán, kê khai thuế, tính lương,… cho công ty nước ngoài theo kế toán Việt Nam.
- Kỹ năng tính toán và sử dụng phần mềm kế toán: Bạn cần có khả năng tính toán tốt, nhạy bén và chính xác khi làm việc với các con số. Với chuyển giao công nghệ số hiện nay, kỹ năng tin học và sử dụng các phần mềm kế toán trong công việc ngày càng phổ biến. Một số phần mềm kế toán hiện nay như MISA, FAST,…
- Chứng chỉ kế toán quốc tế và tin học: Kế toán cho công ty nước ngoài FDI cần có ít nhất một trong các chứng chỉ kế toán quốc tế như CPA, ACCA, CMA, CIA, CFA… để chứng minh năng lực chuyên môn và khả năng làm việc trong môi trường quốc tế. Các chứng chỉ này giúp kế toán viên nâng cao kiến thức, kỹ năng, khả năng giao tiếp và hợp tác với các bên liên quan trong và ngoài nước, cũng như tăng cơ hội việc làm và thu nhập.
- Ngoại ngữ là yêu cầu bắt buộc: Khả năng giao tiếp và đọc hiểu tốt ít nhất một ngoại ngữ (thường là tiếng Anh) để có thể làm việc với các đối tác, khách hàng, nhà cung cấp… của công ty FDI. Với loại hình doanh nghiệp đặc thù, kế toán cần có khả năng phiên dịch từ tiếng nước ngoài sang tiếng Việt và ngược lại cho các chứng từ, hợp đồng, báo cáo,… liên quan đến công việc.
Kết luận
Như vậy, qua bài viết này, Luật An Khang đã cung cấp những kiến thức cơ bản về kế toán cho công ty nước ngoài FDI, bao gồm các khái niệm, kiến thức kế toán và hạch toán kế toán.
Nếu Quý khách hàng có bất kỳ thắc mắc nào, vui lòng liên hệ đến hotline 076.9063 686 đội ngũ luật sư giàu kinh nghiệm, trình độ chuyên môn cao của Luật An Khang luôn sẵn sàng, trợ giúp mọi lúc, mọi nơi.
